Czy księgowi ubezpieczają się na zbyt niskie sumy?

• Firmy księgowe i biura rachunkowe najczęściej wybierają ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) zawodowej z sumami gwarancyjnymi na poziomie od 50 do 100 tys. zł – podaje Leadenhall Insurance.
• W ramach polisy ubezpieczyciel przejmuje od księgowych finansową odpowiedzialność za nieprawidłowości i uchybienia, które popełniają podczas obsługi swoich klientów.
• Do najbardziej kosztownych pomyłek należą błędy w deklaracjach podatku VAT - poszkodowani klienci mogą obciążyć księgowych odsetkami naliczonymi przez Urząd Skarbowy.

W 2023 roku działało w Polsce ok. 70 tys. biur rachunkowych i nawet 400 tys. księgowych – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Obsługują klientów w zakresie m.in. prowadzenia ksiąg rachunkowych, rocznych sprawozdań finansowych czy deklaracji podatkowych. Nawet niewielka pomyłka naraża rozliczaną firmę na duże straty i otwiera jej pole do roszczenia finansowego wobec firmy księgowej.

- Krajowe prawo nakłada na firmy świadczące usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych obowiązek zakupu ubezpieczenia OC, ale wymaga limitu odpowiedzialności ubezpieczyciela na poziomie zaledwie 10 tys. euro. Ta kwota wystarcza na pokrycie niewielkich roszczeń, ale księgowi potrzebują ochrony na dużo wyższe sumy. Roszczenia klientów mogą dotyczyć bardzo różnych spraw – nie tylko wykroczeń skarbowych, błędów w prowadzeniu uproszczonej księgowości czy w deklaracjach VAT, ale też złamania przepisów RODO, zniesławienia, utraty dokumentów czy konieczności pokrycia kosztów obrony przed sądem. Dlatego ubezpieczenie OC dla księgowych i biur rachunkowych powinno składać się nie tylko z wymaganej prawem części obowiązkowej, ale też zostać uzupełnione o dodatkowe ryzyka z sumami ubezpieczenia, które będą adekwatne do skali działania firmy i wysokości potencjalnych roszczeń do niej – mówi Rajmund Rusiecki z Leadenhall Insurance.

Z danych Leadenhall wynika, że firmy z branży księgowej najczęściej ubezpieczają się na 50 tys. lub 100 tys. zł. To więcej niż zapisany w prawie obowiązek, ale jednocześnie mniej od wartości roszczeń, na które narażeni są księgowi. Dobrze obrazuje to poniższy przykład.

Zagubione faktury i milionowa niedopłata VAT 

Pracownik jednej z firm księgowych nie uwzględnił w rozliczeniach prawie 190 faktur na samochody, co spowodowało u jednego z klientów niedopłatę podatku VAT w wysokości niemal 4 mln zł i konieczność zapłaty ok. 200 tys. zł odsetek. Po pół roku błąd został wykryty, a zaległe podatki wraz odsetkami zapłacone. Firma księgowa otrzymała od swojego klienta roszczenie z żądaniem zwrotu równowartości nałożonych przez Urząd Skarbowy odsetek. Jej właściciel korzystał z polisy OC zawodowej z sumą ubezpieczenia do 100 tys. zł. Ubezpieczyciel przejął roszczenie do tej kwoty i wypłacił pełne odszkodowanie.

- Trudno o lepszy dowód na to, że księgowi potrzebują ochrony na poziomie o wiele wyższym niż ustawowy limit 10 tys. euro. Trzeba też zaznaczyć, że w tym przypadku ryzyko było nie doszacowane na etapie zakupu polisy. Bo wypłacone zgodnie z umową 100 tys. zł pokryło jedynie część dość wysokiego roszczenia. Księgowi, którzy odpowiadają za składanie w imieniu klientów milionowych deklaracji VAT, muszą mieć świadomość, że przy takich kwotach nawet drobny błąd naraża ich biznes na kolosalne roszczenia – dodaje Rajmund Rusiecki.

Jak działa ubezpieczenie OC dla księgowych?

Sumę gwarancyjną, czyli górny poziom odpowiedzialności ubezpieczyciela, samodzielnie wybiera dla siebie firma księgowa. W Leadenhall może to być nawet 5 mln zł. Ochrona obejmuje następstwa pomyłek i uchybień podczas świadczenia usług księgowych i rozliczeń podatkowych, a także odszkodowania – np. za naruszenie praw własności intelektualnej, niezachowanie tajemnicy zawodowej, utratę dokumentacji. Pokrywane są też koszty związane z postępowaniami cywilnymi, karnymi, skarbowymi i administracyjnymi.

Dodatkowo, zakres ochrony można rozszerzyć o sprawy związane z rozliczeniami kadrowymi i płacowymi, z systemem ubezpieczeń społecznych, przestrzeganiem RODO, cyberatakiem, a także o pokrycie kosztów obrony przed sądem w sprawach związanych z osobistą odpowiedzialnością karno-skarbową.

- Księgowi obsługujący klientów działających za granicą, powinni zapytać doradcę ubezpieczeniowego, czy polisa zadziała także w odniesieniu aktywności biznesowej poza Polską. To jak najbardziej możliwe, np. my obejmujemy świadczenie usług na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego – tłumaczy Rajmund Rusiecki z Leadenhall.