Recyklerzy w dramatycznym apelu wzywają premiera do wyjaśnień w sprawie ROP

Wiosną 2022 roku Kancelaria Prezesa Ministrów wstrzymała prace nad projektowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska ustawą o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów. Branża gospodarki odpadami czeka na wprowadzenie ROP od ponad trzech lat i nie wiadomo kiedy ten moment nastąpi. Dlatego Stowarzyszenie „Polski Recykling” wystosowało apel do premiera Mateusza Morawieckiego, w którym żąda wyjaśnień, dlaczego rządzący przerwali pracę nad projektem ustawy, jednocześnie narażając obywateli na miliardowe koszty i stawiając recyklerów w arcytrudnym położeniu. 

Polski rząd, pomimo apelów i próśb firm z różnych sektorów gospodarki, nie wspiera rodzimych przedsiębiorców zajmujących się recyklingiem oraz nie podejmuje wystarczających działań w celu dostosowania polskiego prawa do standardów unijnych. W związku z obecną sytuacją w branży gospodarki odpadami Stowarzyszenie „Polski Recykling” wysłało apel do premiera Mateusza Morawieckiego. Organizacja domaga się wyjaśnień, dlaczego rząd zaniechał dalszej pracy nad projektem ustawy o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów. Jak argumentuje stowarzyszenie, rządzący świadomie narażają kraj i jego obywateli na miliardowe straty w budżecie państwa oraz prowadzą branżę recyklingu na skraj upadku.

Organizacja w wystosowanym do szefa rządu apelu zwraca uwagę na przekładanie terminu wprowadzenia Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów. Na przestrzeni trzyipółletniej kadencji Minister Jacek Ozdoba wielokrotnie podawał do publicznej wiadomości, że wdrożenie ROP nastąpi 1 stycznia 2022 roku. Po tym czasie mówiono o kolejnej dacie, 1 stycznia 2023 roku. Projekt ustawy nadal nie został uchwalony i nie zapowiada się na zmiany w tej kwestii, a ostateczny termin wprowadzenia ROP minął 5 stycznia 2023 r.

Od ponad trzech lat czekamy na wprowadzenie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów. Wdrożenie odpowiednich przepisów prawnych, które pozwoliłyby Polsce osiągnąć wymogi unijne, powinno być priorytetem, ale niestety tak się nie dzieje. Nie możemy już dłużej przyglądać się z boku i liczyć na to, że władza sama coś z tym zrobi. Obecnie nasza branża stanęła w obliczu największego kryzysu od 1989 roku. Jesteśmy na granicy opłacalności – podkreśla Szymon Dziak-Czekan, prezes Stowarzyszenia „Polski Recykling”.

Przez brak skutecznych działań rządzących coraz więcej zakładów recyklingu jest zmuszonych zamknąć swoje linie produkcyjne. Jak podaje stowarzyszenie, aż 30% polskich przedsiębiorstw z branży przestało funkcjonować ze względu na nierentowność. Skutkiem są gromadzone w Polsce tony plastiku bez możliwości ponownego przetworzenia. Przekłada się to na ogromne kary finansowe, które obecnie stanowią kwotę 2 miliardów złotych rocznie i są opłacane z podatków obywateli. Według szacunków ekspertów, prognozuje się, że w ciągu najbliższych pięciu lat wysokość tej kary wyniesie około 16 miliardów złotych.

W treści apelu stowarzyszenie odniosło się również do wypowiedzi Ministra Jacka Ozdoby, który podkreślał rolę samorządów w procesie sfinansowania zbierania, transportu i przetwarzania odpadów opakowaniowych oraz wolę powstrzymania kolejnych wzrostów cen za wywóz odpadów. Polityk w wywiadzie dla Gazety Prawnej przyznał też, że obecnie funkcjonujący system w Polsce to fikcja. W dalszej części porównał Polskę do innych krajów europejskich, w których normą jest odpowiedzialność producentów za wprowadzanie nieekologicznych opakowań. Przypominał też, że od 2025 roku do recyklingu ma trafiać 50% odpadów z tworzyw sztucznych, a uwzględnianie recyklatów w produkcji nowych jednorazowych butelek z PET ma być do tego czasu obligatoryjne. To samo będzie dotyczyło wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych do 2030 roku.

Zupełnie nie rozumiem, dlaczego po dwóch latach pracy nad kształtem projektu ustawy o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Kancelaria Prezesa Ministrów wstrzymuje jej dalsze procedowanie. Musimy walczyć, żeby wpłynąć na decyzje rządzących i skłonić ich do wprowadzenia ROP jak najszybciej – dodaje Szymon Dziak-Czekan.

Obecnie funkcjonujący w Polsce system ROP jest dysfunkcyjny i doprowadził do zapaści w branży gospodarki odpadami w Polsce. Należy dodać, że został on powołany do życia dwadzieścia lat temu i zupełnie nie odpowiada aktualnym potrzebom rynkowym. Dlatego od 2015 roku Stowarzyszenie "Polski Recykling", jako największa organizacja branżowa w kraju, pracuje nad wprowadzeniem gospodarki o obiegu zamkniętym. W swoich działaniach szczególny nacisk kładzie na Rozszerzoną Odpowiedzialność Producentów, która odgrywa kluczową rolę zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i społecznym.

Stowarzyszenie „Polski Recykling” zostało zawiązane we wrześniu 2015 r. i zrzesza firmy zajmujące się recyklingiem tworzyw sztucznych i gumy. Jest ono odpowiedzią na potrzebę stworzenia reprezentacji tego sektora w życiu publicznym. Za główny cel Stowarzyszenie stawia sobie bycie wiarygodnym i odpowiedzialnym głosem branży recyklingu poprzez reprezentowanie wspólnych problemów oraz interesów branży przed organami administracji państwowej, instytucjami i organizacjami rządowymi oraz pozarządowymi. Za ważny cel, Stowarzyszenie uważa promocję recyklingu jako najbardziej korzystnego dla środowiska procesu przetwarzania odpadów oraz zapewnienie zrównoważonej produkcji.