Mówi: | Dominika Adamczyk |
Funkcja: | doktorantka Wydziału Psychologii |
Firma: | Uniwersytet Warszawski |
Jedzenie mięsa jest utożsamiane z męskością. Mężczyźni weganie padają ofiarami krzywdzących stereotypów
Polska jest jednym z najbardziej konserwatywnych krajów w Europie, jeśli chodzi o wybór diety eliminującej produkty odzwierzęce. Z badania przeprowadzonego przez Wydział Psychologii UW wynika, że jedzenie mięsa wciąż utożsamiane jest u nas z męskością, więc w konsekwencji mężczyźni weganie mogą się częściej spotykać z negatywnymi stereotypami i komentarzami na swój temat. – Kiedy mężczyzna deklarował, że jest weganinem, i ubiegał się o zatrudnienie na stereotypowo męskie stanowisko, był oceniany jako mniej kompetentny – mówi jedna z autorek badania Dominika Adamczyk.
Weganizm to dieta, ale też styl życia, które zakładają wykluczenie z użycia wszelkich produktów odzwierzęcych, nie tylko jako pożywienie, ale też np. odzież. W ostatnich latach mocno zyskuje na popularności: coraz więcej osób przechodzi na w pełni roślinną dietę, producenci nabiału czy mięsa dodają do oferty roślinne zamienniki, podobnie jak producenci butów czy torebek. Mimo rosnącej popularności weganizmu, a co za tym idzie także świadomości na temat tego trendu, weganie często podlegają negatywnym stereotypom i dyskryminacji.
– Jest już wiele badań w innych krajach, które pokazują, że weganie są generalnie traktowani jako grupa mniejszościowa. Po prostu w większości społeczeństw jednak dominują osoby, które jedzą mięso, weganie to jest mała grupa, która ze względu na swoją liczebność może doświadczać różnego rodzaju wykluczeń i stereotypów – mówi w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Dominika Adamczyk, doktorantka na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Z obserwacji badaczy wynika, że dotyczy to szczególnie mężczyzn.
– Przeprowadzając wywiady w ramach badań jakościowych, słyszałyśmy dużo takich wypowiedzi, że w społecznym kontekście ich dieta jest postrzegana negatywnie, że doświadczają różnego rodzaju wykluczeń, wyśmiewania, nieprzyjemnych komentarzy, że mają trudność np. w znalezieniu partnerki – mówi ekspertka. – To był obszar, który nas zainspirował do pogłębienia tego tematu.
Badanie, w którym wzięło udział blisko 840 Polaków, miało na celu zbadanie wpływu weganizmu na postrzeganie osoby w kontekście podań o pracę. Uczestnikom badania na panelu internetowym przedstawiano CV kandydata ubiegającego się o pracę. Różniły się one trzema aspektami: płcią, dietą i stanowiskiem, którego dotyczy aplikacja (stereotypowo męskie lub żeńskie). Zespół wybrał Polskę jako miejsce swoich badań, ponieważ jest to jeden z najbardziej konserwatywnych krajów w Europie pod względem zarówno postrzegania ról poszczególnych płci w społeczeństwie, ale też wyboru diety. W 2019 roku, jak wynika z danych Eurostatu, tylko 1 proc. Polaków deklarował się jako weganie lub wegetarianie.
– Osoba badana widziała profil np. mężczyzny weganina, który chce być psychologiem, albo kobiety nieweganki, która chce być analityczką finansową, i mówiła, czy uważa, że ta osoba się nadaje na to stanowisko. Oceniała też te osoby pod względem ciepła i kompetencji, czyli wymiarów, które są standardowo stosowane właśnie w badaniach dotyczących stereotypów – opowiada Dominika Adamczyk.
Okazało się, że bycie weganinem znacząco wpłynęło na to, jak potencjalni pracodawcy postrzegali kandydatów.
– Kiedy mężczyzna deklarował, że jest weganinem i ubiegał się o zatrudnienie na stereotypowo męskie stanowisko, w którym potrzebne są męskie cechy, był oceniany jako mniej kompetentny. To pokazuje, że stereotyp weganizmu, weganina jest bardzo mocno powiązany z płcią – mówi badaczka.
Negatywna ocena kompetencji weganina dotyczyła np. stanowiska dyrektora generalnego czy robotnika budowlanego. Z kolei jego CV zostało pozytywnie ocenione przy aplikacji na stanowiska kojarzone bardziej z kobietami, np. nauczyciela przedszkolnego czy pielęgniarza.
W wielu społeczeństwach, jak wynika z badań historycznych i antropologicznych, jedzenie mięsa przez mężczyznę utożsamiane jest z siłą, statusem i prestiżem, tradycyjną męskością. U kobiet nie miało to większego znaczenia, gdyż osoba weganina utożsamiana jest jednocześnie z empatią i wrażliwością – cechami powiązanymi naturalnie z kobiecością.
– Obraz weganina to jest po pierwsze kobieta, raczej młoda, dobrze wykształcona, pewnie z większego miasta, o lewicowych poglądach i taka, która bardzo mocno tych poglądów broni – mówi Dominika Adamczyk.
Jak podkreśla, stereotypy różnią się w zależności od tego, z jakiego miejsca pochodzą badane osoby.
– W Warszawie czy innych dużych miastach, gdzie weganizm jest bardziej powszechny i osoby badane mają kontakt z osobami na diecie wegańskiej, to podejście jest bardziej pozytywne. Natomiast u osób z małych miast, gdzie weganizm nie jest powszechny i przeciętna osoba być może nawet nigdy w swoim życiu żadnego weganina czy weganki nie spotkała, te stereotypy są dużo silniejsze i bardziej ekstremalne – dodaje ekspertka Wydziału Psychologii UW.
Drogą do odejścia od stereotypowego myślenia mogą być kampanie społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe, skierowane zarówno do wegan, jak i osób, które mają ich negatywny obraz w swojej głowie. Wyniki badania wskazują, że autorzy takich kampanii lub chociażby reklam powinni zwrócić uwagę na korelacje jedzenia mięsa i męskości. W końcu – naświetlić to, jak w ogóle postrzegamy męskość i czym jest ona w społeczeństwie.
– To badanie jest ważne dla społeczeństwa z tego względu, że kiedy popatrzymy na doniesienia ekspertów od zmian klimatu, to właściwie możemy wyciągnąć z nich wniosek, że planeta nie jest już w stanie udźwignąć więcej osób, które bez żadnego ograniczenia jedzą mięso. Konieczne jest dotarcie do tych osób, które mają największe opory przed zmianą diety na wegańską, i tymi osobami są właśnie mężczyźni. Oni najbardziej obawiają się tego, że przejście na weganizm może podważyć ich męskość – wskazuje naukowczyni.
Badanie Dominiki Adamczyk i Dominiki Maison zostało opublikowane w „The Journal of Social Psychology”.
Czytaj także
- 2024-05-08: Po kiełbaski wege czy roślinne burgery sięga coraz więcej konsumentów. Branża roślinna będzie walczyć o utrzymanie takiego nazewnictwa
- 2024-05-06: Coraz więcej Europejczyków ogranicza spożycie mięsa na rzecz produktów roślinnych. Większe wsparcie ze strony rządów i legislacji mogłoby zwiększyć ich popularność
- 2024-04-22: Do Polski z Ukrainy uciekło nawet 70 tys. Romów. Ich sytuacja po ponad dwóch latach nadal pozostaje trudna
- 2024-04-18: Prawie 60 proc. Polaków podejmowało próby odchudzania. U większości efekty były krótkotrwałe i powodowały problemy zdrowotne
- 2024-03-25: Marta Wiśniewska: Nie rozumiem fenomenu mazurka. Na Wielkanoc zrobię pyszną, tłustą paschę z bakaliami
- 2024-04-04: Już nawet częściowa rezygnacja z mięsa i nabiału przynosi efekty zdrowotne. Znacząco redukuje też ślad węglowy
- 2024-03-28: Poparcie Europejczyków dla Ukrainy pozostaje silne. Bardziej kontrowersyjna jest kwestia jej wejścia do NATO
- 2024-03-04: Naukowcy zbadali korzyści dla organizmu z postu przerywanego. Wyniki mogą posłużyć stworzeniu nowych strategii walki z otyłością
- 2024-02-07: Ewa Wachowicz: Tłusty czwartek znosi kalorie i w ten jeden dzień nie obowiązują. Ja zdecydowanie jestem w teamie chrust
- 2024-02-08: Joanna Liszowska: W tłusty czwartek zawsze ten jeden pączek na szczęście jest wskazany. Ale nie trzeba się objadać, żeby potem nie mieć wyrzutów sumienia i brzuch nie bolał
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Regionalne
Start-upy mogą się starać o wsparcie. Trwa nabór do programu rozwoju innowacyjnych pomysłów na biznes
Trwa nabór do „Platform startowych dla nowych pomysłów” finansowany z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wybrała sześć partnerskich ośrodków innowacji, które będą oferować start-upom bezpłatne programy inkubacji. Platformy pomogą rozwinąć technologicznie produkt i zapewnić mu przewagę konkurencyjną, umożliwią dostęp do najlepszych menedżerów i rynkowych praktyków, ale też finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć. Każdy z partnerów przyjmuje zgłoszenia ze wszystkich branż, ale także specjalizuje się w konkretnej dziedzinie. Jest więc oferta m.in. dla sektora motoryzacyjnego, rolno-spożywczego, metalowo-maszynowego czy sporttech.
Transport
Kolej pozostaje piętą achillesową polskich portów. Zarządy liczą na przyspieszenie inwestycji w tym obszarze
Nazywane polskim oknem na Skandynawię oraz będące ważnym węzłem logistycznym między południem i północą Europy Porty Szczecin–Świnoujście dynamicznie się rozwijają. W kwietniu 2024 roku wydano decyzję lokalizacyjną dotycząca terminalu kontenerowego w Świnoujściu, który ma szansę powstać do końca 2028 roku. Zdaniem ekspertów szczególnie ważnym elementem rozwoju portów, podobnie jak w przypadku innych portów w Polsce, jest transport kolejowy i w tym zakresie inwestycje są szczególnie potrzebne. – To nasza pięta achillesowa – przyznaje Rafał Zahorski, pełnomocnik zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście ds. rozwoju.
Polityka
Projekt UE zyskuje wymiar militarny. Wojna w Ukrainie na nowo rozbudziła dyskusję o wspólnej europejskiej armii
Wspólna europejska armia na razie nie istnieje, a w praktyce obronność to wyłączna odpowiedzialność państw członkowskich UE. Jednak wybuch wojny w Ukrainie, tuż za wschodnią granicą, na nowo rozbudził europejską dyskusję o potrzebie posiadania własnego potencjału militarnego. Jak niedawno wskazał wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, Europa powinna mieć własne siły szybkiego reagowania i powołać komisarza ds. obronności, ponieważ stoi obecnie w obliczu największych wyzwań od czasu zakończenia II wojny światowej. – Musimy zdobyć własną siłę odstraszania i zwiększać wydatki na obronność – podkreśla europoseł Janusz Lewandowski.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.