Mówi: | Waldemar Maj, organizator Memoriału Wolnego Słowa Michał Kempiński, autor zwycięskiego projektu Memoriału |
Memoriał Wolnego Słowa upamiętni podziemny ruch wydawniczy. Instalacja stanie w centrum Warszawy
Aktualizacja 2014-05-29 godz. 11:24
Już za kilka dni, 5 czerwca, u wylotu ulicy Mysiej w Warszawie stanie Memoriał Wolnego Słowa. Instalacja, której odsłonięcie zakończy obchody 25. rocznicy wolnych wyborów, ma upamiętnić podziemny ruch wydawniczy. Architekci pomnika postawili na prostotę: skwer Wolnego Słowa przetnie czarny pas – symbol działań cenzora. Organizatorzy memoriału zapowiadają, że projekt będzie nowoczesny, z interaktywnymi multimediami.
Memoriał Wolnego Słowa upamiętni podziemny ruch wydawniczy lat 1976–1989, który ze względu na skalę działania był precedensem na skalę światową. Wydano ponad siedem tysięcy książek i broszur, trzy tysiące tytułów czasopism oraz setki kaset audio i wideo. Nakład gazet przekraczał sto tysięcy, a książek – dwadzieścia tysięcy egzemplarzy. W podziemny ruch wydawniczy zaangażowało się sto tysięcy osób, a z publikacjami drugiego obiegu choć raz w życiu zetknął się co czwarty Polak. Pomysłodawcy Memoriału w dużej mierze związani z podziemnym ruchem wydawniczym podkreślają, że dzięki ruchowi udało się obalić komunizm w pokojowy sposób.
– Dzisiaj możemy się cieszyć z pełnej wolności słowa, natomiast jest jeszcze wiele krajów na świecie, gdzie ta wolność jest ograniczona. Trzeba też pamiętać i przekazywać młodym ludziom, by wolność nie tylko cenili, lecz także o nią dbali, bo trzeba o nią stale zabiegać. Jak mówił Churchill „Tyle masz wolności, ile sobie wywalczysz”. Bardzo łatwo jest przyzwyczaić się do wolności, trudniej sobie wyobrazić, jakby wyglądała rzeczywistość, gdyby wolności nie było. Wolność jest jednak na świecie luksusem, z którego korzystamy od 25 lat w Polsce, ale o który trzeba dbać i walczyć cały czas – podkreśla Waldemar Maj, organizator Memoriału Wolnego Słowa.
Memoriał zostanie odsłonięty 3 czerwca o godz. 12:00 przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, a miejsce, w którym stanie pomnik, jest symboliczne – naprzeciwko byłego budynku cenzury.
– Prezydent był pomysłodawcą tego przedsięwzięcia, objął patronatem tę ideę oraz wspierał komitet honorowy. Był obecny na gali, na której rozstrzygnięto wyniki konkursu na najlepszy projekt. Rok temu, 4 czerwca, podczas otwarcia skweru Wolnego Słowa, zapowiedział, że za rok odsłoni Memoriał Wolnego Słowa, i tak się stanie – mówi agencji Newseria Biznes Waldemar Maj.
Architekci, którzy zostali wybrani na autorów pomnika, Katarzyna Brońska, Mikołaj Iwańczuk i Michał Kempiński, postawili na prostą, ale symboliczną formę.
– Sprawdziliśmy, jak dawniej działali cenzorzy. W prywatnej korespondencji często wykreślali niepożądane fragmenty tekstu czarnymi pasami. I zrobiliśmy z tego motyw przewodni naszego Memoriału – to będzie pas, który przekreśla fizycznie plac. Na samym końcu odchodzi on w górę, czyli tak jakby uwalnia to słowo, które było cenzurowane. I w ten sposób udało nam się pokazać wolność słowa na tyle dobrze, że jurorzy się do tego przekonali – podkreśla Michał Kempiński, jeden z autorów zwycięskiej koncepcji.
Pas ma mieć 90 metrów długości i przecinać cały skwer przy ulicy Mysiej. Instalacja będzie funkcjonalna, będzie można po niej chodzić, jedynie inna faktura i kolor mają wskazywać, że jest to część instalacji. Fragment, który odchodzi w górę, od spodu będzie wykonany z wypolerowanej stali nierdzewnej, w której będzie można zobaczyć świat tak, jak wygląda naprawdę.
Jak zapowiadają organizatorzy i pomysłodawcy memoriału, podziemny ruch wydawniczy uczci nie tylko pomnik.
– W warstwie multimedialnej będzie strona internetowa, na której będzie szereg zakładek. Pierwsza z nich będzie informowała o przedsięwzięciu, druga będzie zawierała lekcję wolności, którą teraz opracowujemy wspólnie z Young Digital Planet – firmą, która specjalizuje się w edukacyjnych materiałach elektronicznych. W kolejnej zakładce znajdzie się gra „Nie daj się złapać – wydrukuj i zawieź wydrukowane materiały do celu” – zaznacza Waldemar Maj.
Jak podkreśla Maj, projekt ma być rozbudowywany, powstaną kolejne zakładki i lekcje wolności. Poprzez specjalną wyszukiwarkę na stronie internetowej będzie można znaleźć informacje o wolności słowa na świecie. Innym rozwiązaniem multimedialnym będzie panel informacyjny.
– Skorzystamy z folii prywatyzującej, by pokazać na przykładzie Tacyta, jak cenzura mogła okaleczyć i okaleczała artystów. Warstwa multimedialna to również kody QR, zainstalowane na siedziskach wokół Memoriału, poprzez które na miejscu będzie można ściągnąć treści obecne na stronie internetowej na tablet i smartfon – dodaje Maj.
Budowa Memoriału została sfinansowana z pieniędzy zebranych w drodze zbiórki publicznej prowadzonej przez Komitet Budowy Memoriału na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych. Wśród fundatorów znajdują się takie firmy i instytucje, jak: Auchan Polska, Pelion, Bank Gospodarki Żywnościowej, Fundacja Banku Zachodniego WBK, Fundacja PGE-ENERGIA Z SERCA, Grupa Lotos, Hochland Polska, Orange Polska, PKN Orlen czy Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo.
Czytaj także
- 2024-04-03: Klimat i energetyka zdominowały dyskusje przed wyborami samorządowymi. Wyborcy oczekują zielonych zmian i taniej energii [DEPESZA]
- 2024-03-28: Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie
- 2024-03-14: Aleksandra Popławska: Trudne tematy jak aborcja zamiatane są pod dywan. Uważam, że wybór jest wolnością i dobrze, aby politycy nam go dali
- 2024-03-15: Powrót Trumpa do władzy może oznaczać kłopoty dla wszelkich sojuszy USA. Winne jest jego transakcyjne myślenie
- 2024-03-05: Kluczowy moment dla prawyborów prezydenckich w USA. O poparciu decydują kwestie gospodarcze i głosy mniejszości
- 2024-03-06: Enej: Współczesne kobiety muszą się mierzyć z nierównością w płacach i dostępie do stanowisk. Często stają przed trudnymi wyborami
- 2024-02-27: Rejestratory aktywności fizycznej motywują do ruchu osoby starsze i w średnim wieku. Małżonkowie pełnią raczej rolę demotywującą
- 2024-02-16: Tegoroczne wybory na świecie pod ostrzałem dezinformacji i deepfake'ów. Badacze z USA przygotowali mapę źródeł szkodliwych treści
- 2024-02-05: Rosja przygotowuje się do marcowych wyborów prezydenckich. Po wygranej Putina bardzo prawdopodobna jest kolejna mobilizacja wojenna
- 2024-01-12: Tajwańczycy idą do urn. Wynik wyborów może przesądzić nie tylko o przyszłości wyspy, ale i światowej gospodarki
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Infrastruktura
Padają kolejne rekordy generacji energii z OZE. Przez jakość sieci duży potencjał wciąż jest niezagospodarowany
W Polsce padają w ostatnim czasie kolejne rekordy generacji prądu z OZE. – Potencjał wzrostu wciąż jednak mamy bardzo duży – zauważa Krzysztof Cibor z Greenpeace Polska. W tej chwili ten potencjał pozostaje w dużej mierze niewykorzystany m.in. przez regulacje hamujące rozwój energetyki wiatrowej na lądzie i zły stan sieci elektroenergetycznych, który przekłada się na dużą liczbę odmów przyłączania nowych źródeł odnawialnych albo konieczność ich czasowego wyłączania. Ekspert wskazuje, że to dwa najważniejsze zadania dla nowego rządu, który na czerwiec br. zapowiedział już liberalizację tzw. ustawy wiatrakowej.
Edukacja
Polacy mało wiedzą o instytucji rodzicielstwa zastępczego. Dwie trzecie społeczeństwa nigdy nie spotkało się z tym pojęciem
Aż 64 proc. Polaków nigdy nie spotkało się z pojęciem rodzicielstwa zastępczego zawodowego – wynika z badania przeprowadzonego w marcu br. na zlecenie Fundacji Happy Kids. Najliczniejszą grupą, która nie zna tego pojęcia, stanowią respondenci między 18. a 22. rokiem życia. Co 10. badany nie wie, jaka jest różnica między rodzicem zastępczym a rodzicem adopcyjnym. Zdaniem ekspertów brak świadomości ma konsekwencje dla rozwoju instytucji pieczy zastępczej w Polsce.
IT i technologie
Nowy ośrodek w Krakowie będzie wspierać innowacje dla NATO. Połączy start-upy i naukowców z sektorem obronności
Połączenie najzdolniejszych naukowców oraz technologicznych start-upów z firmami z sektora obronnego i wojskowego – to główny cel akceleratora, który powstaje w Krakowie. Będzie on należał do natowskiej sieci DIANA, która z założenia ma służyć rozwojowi technologii służących zarówno w obronności, jak i na rynku cywilnym w krajach sojuszniczych NATO. Eksperci liczą na rozwiązania wykorzystujące m.in. sztuczną inteligencję, drony czy technologie kwantowe. Dla sektora to szansa na pozyskanie innowacji na skalę światową, a dla start-upów szansa na wyjście na zagraniczne rynki i pozyskanie środków na globalny rozwój.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.