Mówi: | Michał Kwieciński |
Funkcja: | adwokat, partner zarządzający |
Firma: | RK Legal |
Niektóre opłaty sądowe wzrosną nawet pięciokrotnie. Może to oznaczać utrudnienia w dostępie do sądów dla najbiedniejszych
Postępowania sądowe będą droższe. Projekt zmian Kodeksu postępowania cywilnego zakłada przede wszystkim, że wzrosną opłaty stałe pobierane w sprawach o prawa niemajątkowe i niektóre majątkowe. Wyższe mają być też opłaty związane z pozwem rozwodowym, wzrosną z 600 zł do 2 tys. zł, czy postępowaniem spadkowym, z 50 do 100 zł. Także uzyskanie orzeczenia wraz z uzasadnieniem będzie możliwe tylko odpłatnie. Zmiany dotkną zarówno przedsiębiorców, jak i osoby indywidualne. Wyższe opłaty sądowe mogą też utrudnić dostęp do sądów najmniej zarabiającym – ocenia Michał Kwieciński, adwokat RK Legal.
– W 2017 roku Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało dużą zmianę Kodeksu postępowania cywilnego, jednocześnie proponując zmianę ustawy o kosztach sądowych. Zmiana ta dotyczy przede wszystkim podwyższenia wartości opłat sądowych. Ministerstwo doszło do wniosku, że po 12 latach opłaty trzeba urealnić z powodu inflacji i zmiany siły nabywczej pieniądza. Stwierdziło też, że niektóre opłaty są nieracjonalne i system trzeba uprościć, aczkolwiek jest to uproszczenie wyłącznie w górę – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Michał Kwieciński, adwokat i partner zarządzający w kancelarii RK Legal.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego zakłada przede wszystkim wzrost opłat stałych, które pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz wybranych sprawach o prawa majątkowe, a ich wysokość nie zależy od wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia. Dotychczas wynosiła od 30 zł do maksymalnie 5 tys. zł. Po nowelizacji ma to być już przedział 100 zł – 10 tys. zł.
Wzrosnąć mają także opłaty stosunkowe, czyli pobierane w sprawach majątkowych, w zależności od wysokości przedmiotu sporu. W przypadku, gdy wartość sporu wynosi między 20 tys. a 4 mln zł, wysokość opłaty wyniesie 5 proc. wartości. Jeśli wartość sporu przekracza 4 mln zł, będzie to 200 tys. zł i 0,5 proc. od nadwyżki, maksymalnie opłata sięgnie 500 tys. zł (dotychczas maksymalnie było to 100 tys. zł).
Nowelizacja zakłada też likwidację różnych drobnych opłat. Ma zastąpić je jedna – w wysokości 100 zł.
– Ważną propozycją jest zmiana opłaty za pozew o rozwód. Obecnie wynosi 600 zł, a według nowych przepisów ma to być 2 tys. zł. W projekcie wskazano, że trwałość rodziny jest konstytucyjną wartością, a podwyższenie tych opłat ma sprawić, że ludzie nie będą pochopnie się rozwodzili. Co więcej, dotychczas była taka zasada, że jeżeli rozwód był zgodny, czyli na jednej rozprawie strony porozumiały się co do warunków rozwodu, połowa opłaty była stronom zwracana. Teraz ministerstwo uznało, że żadnego zwrotu połowy opłaty nie będzie – wskazuje Michał Kwieciński.
Zmiany czekają też przedsiębiorców – wzrosną koszty pozwów o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika, uchylenie, stwierdzenie nieważności bądź ustalenie istnienia uchwały (z 2000 do 5000 zł).
Wyższe mają być też opłaty sądowe w przypadku dochodzenia roszczeń w trybie postępowania nakazowego. Osoba, która dochodzi swoich praw będzie musiała wnieść 50 proc. opłaty stosunkowej (obecnie 25 proc.). Niższa za to ma być opłata wnoszona przez pozwanego, w przypadku gdy wnosi on zarzuty od wydanego nakazu zapłaty (z 75 na 50 proc.). Dodatkowo nie będzie zwracana opłata, nawet gdy nie ma sprzeciwu drugiej strony, a wyrok uprawomocnił się od razu (dotychczas zwracano 3/4 opłaty).
– To element wspierania dłużnika w sporze z wierzycielem. Wydaje mi się, że chodzi o ochronę konsumencką, żeby wierzyciele masowi czy firmy windykacyjne, pozywając dłużników, płaciły jak najwięcej, żeby pozywały rozsądnie i nie miały żadnej ulgi w wysokości np. 1/4 opłaty – ocenia adwokat RK Legal.
Z drugiej jednak strony, jak wskazują eksperci, jeśli ten przepis wejdzie w życie w przedstawionej formie, może oznaczać zahamowanie polskiej przedsiębiorczości, zwłaszcza mikrofirm.
Nowe przepisy wprowadzają też opłaty za darmowe dotychczas wezwanie na rozprawę świadka i biegłego (do 100 zł). W przypadku zarządzenia ich przymusowego sprowadzenia, pobierana będzie dodatkowo opłata 200 zł. Nie będzie też możliwości nieodpłatnego uzyskania wydanego orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Po zmianach strona będzie musiała zapłacić za to 100 zł.
– W mojej opinii jest to dosyć rozsądne i ma przeciwdziałać zbyt pochopnym wnioskom o uzasadnienie – wskazuje Kwieciński.
Z badania Krajowej Rady Radców Prawnych wynika, że opłaty sądowe w Polsce już teraz należą do jednych z najwyższych w Europie, np. opłata sądowa w sprawie, w której wartość przedmiotu sporu wynosi 6 tys. euro stanowi ponad 69 proc. pensji minimalnej. Po podwyższeniu opłat może się okazać, że zostanie utrudniony dostęp do sądów, zwłaszcza dla najuboższych.
– Jeżeli te opłaty będą zbyt wysokie, to tak jakby państwo zniechęcało do korzystania z czegoś, co nam się konstytucyjnie należy. Oczywiście, jest system zwalniania z opłat sądowych, ale trzeba napisać wniosek, a sąd może, ale nie musi się zgodzić. Na pewno wysokość opłat spowoduje, że wiele osób zastanowi się, czy rzeczywiście pójść do sądu, bo np. opłata za rozwód w wysokości 2 tys. zł będzie dla nich po prostu zaporowa – podkreśla adwokat.
W projekcie znalazły się tylko dwie propozycje obniżenia opłat. Będzie to dotyczyło konsumentów, którzy będą próbowali polubownie rozwiązać spór przed polubownym sądem konsumenckim. Obniżone mają być także opłaty w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Proponowane zmiany opłat sądowych to część większej nowelizacji, całego Kodeksu postępowania cywilnego. Ostateczny kształt reformy zostanie uzgodniony w ramach konsultacji społecznych, prac rządu, a następnie parlamentu. To oznacza, że prace nad ustawą szybko się nie zakończą.
– Wydaje mi się, że w 2018 roku zmiany raczej nie zostaną uchwalone. Nawet jeśli tak się jednak stanie, to nie przypuszczam, żeby weszły w życie przed początkiem 2019 roku – ocenia Michał Kwieciński.
Czytaj także
- 2024-05-07: Postępowania sądowe w Polsce trwają coraz dłużej. Wydłuża się zwłaszcza czas w sprawach gospodarczych
- 2024-03-12: Budowanie potencjału militarnego wśród największych wyzwań NATO, szczególnie w Europie. Zwiększenie nakładów na obronność może w tym pomóc
- 2024-03-06: Dopłaty do używanych aut elektrycznych mogłyby pobudzić rynek elektromobilności. Więcej takich pojazdów przyjeżdżałoby z zagranicy
- 2024-02-29: Związki domagają się zmian na kolei. Problemem jest rozdrobnienie rynku i nieefektywne zagospodarowanie czasu pracy maszynistów
- 2024-02-16: Spór ze związkowcami w PKP Cargo daleki od rozstrzygnięcia. W marcu podobny scenariusz może czekać inne spółki kolejowe
- 2024-01-29: Polska Akademia Nauk wymaga reform organizacyjnych i finansowych. W ubiegłym roku 40 proc. pracowników w instytutach zarabiało poniżej płacy minimalnej
- 2024-02-12: System grantowy w zapaści. Szans na dofinansowanie nie ma 90 proc. projektów badawczych kierowanych do Narodowego Centrum Nauki
- 2024-01-03: Kolejny wzrost płacy minimalnej dużym wyzwaniem dla firm. Większość z nich planuje podwyżki także dla pozostałych pracowników, ale w mniejszej skali
- 2023-12-15: Ceny energii zamrożone do końca czerwca 2024 roku. Powrót do taryf powinien się odbywać stopniowo [DEPESZA]
- 2024-01-04: W Polsce brakuje chętnych do pracy w pomocy społecznej. Przez niskie wynagrodzenie i obciążenie obowiązkami to nie jest ścieżka kariery preferowana przez studentów
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Handel
Rewolucja w legislacji dotyczącej opakowań i powstających z nich odpadów. Działania firm wyprzedzają wymogi prawne
Po długich i burzliwych pracach Parlament Europejski przyjął ostatecznie pod koniec kwietnia br. rozporządzenie PPWR w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Oczekuje się, że nowe przepisy wejdą w życie w 2026 roku i będą stanowić rewolucję nie tylko dla konsumentów, ale przede wszystkim dla przemysłu, który będzie musiał położyć dużo większy nacisk na ekoprojektowanie i wziąć odpowiedzialność za odpady powstające z wytwarzanych produktów. Część firm już zaczęła wprowadzać w tym zakresie zmiany na własną rękę, m.in. eliminując odpady z tworzyw sztucznych.
Infrastruktura
Polskie aglomeracje stają się coraz bardziej cyfrowe. Skokowo wzrasta zużycie danych w sieci
W 12 największych polskich metropoliach mieszka 16 mln Polaków, a każdego dnia z przedmieść do centrów dojeżdża do pracy i szkoły od 50 tys. do nawet 300 tys. ludzi – wynika z raportu Play. To duże wyzwanie dla infrastruktury miast, również telekomunikacyjnej, bo zużycie danych dynamicznie rośnie. W sieci Play wzrost ten już dwukrotnie przekroczył gwałtowny skok z okresu pandemii COVID-19. Dostęp do szybkiego internetu mobilnego i stacjonarnego jest obecnie kluczowy dla miast, a do tego konieczne są dalsze inwestycje w infrastrukturę sieciową.
Firma
Przedsiębiorcy chcą mieć wszystkie produkty finansowe i biznesowe na jednej platformie. W takie rozwiązania inwestują banki i firmy leasingowe
Niemal 70 proc. mikro-, małych i średnich firm chciałoby mieć zgromadzone wszystkie produkty finansowe na jednej platformie – wynika z raportu EFL „Cyfrowa (r)ewolucja na rynku leasingu. Pod lupą”. Dodatkowo chętnie korzystaliby w jej ramach z usług ułatwiających prowadzenie biznesu, jak wsparcie księgowe, prawne, możliwość załatwienia sprawy urzędowej, rezerwacji noclegu na podróż służbową czy zakupu pakietu usług medycznych. Nad takimi hubami dla przedsiębiorców intensywnie pracują zarówno banki, jak i firmy leasingowe. Takie narzędzie udostępnili właśnie Credit Agricole i Grupa EFL.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.