Wszystkie newsy

W Polsce padają w ostatnim czasie kolejne rekordy generacji prądu z OZE. – Potencjał wzrostu wciąż jednak mamy bardzo duży – zauważa Krzysztof Cibor z Greenpeace Polska. W tej chwili ten potencjał pozostaje w dużej mierze niewykorzystany m.in. przez regulacje hamujące rozwój energetyki wiatrowej na lądzie i zły stan sieci elektroenergetycznych, który przekłada się na dużą liczbę odmów przyłączania nowych źródeł odnawialnych albo konieczność ich czasowego wyłączania. Ekspert wskazuje, że to dwa najważniejsze zadania dla nowego rządu, który na czerwiec br. zapowiedział już liberalizację tzw. ustawy wiatrakowej.

W ubiegłym roku odnawialne źródła energii stanowiły już ponad 40 proc. mocy zainstalowanej w krajowym miksie energetycznym i odpowiadały za 27 proc. całkowitej produkcji energii. Tym samym Polska pobiła kolejne rekordy, ale w kontekście rozwoju OZE na rodzimym rynku wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Eksperci i branża wskazują m.in. na konieczność aktualizacji strategicznych dokumentów wyznaczających kierunki polityki energetycznej, szerszego wdrożenia magazynów energii, a przede wszystkim – pilną potrzebę rozwoju systemu przesyłowego i dystrybucyjnego oraz regulacji sprzyjających inwestorom. – Zielona energia potrzebuje przede wszystkim stabilności regulacyjnej i niskiego kosztu kapitału. To kluczowe elementy, które definiują ryzyko i tempo, w jakim możemy budować nowe źródła – mówi Piotr Maciołek, członek zarządu Polenergii.

W ubiegłym roku sumaryczny popyt na paliwa płynne w Polsce zwiększył się o 6 proc., przy czym popyt na główne paliwa transportowe – benzyny, olej napędowy i gaz LPG – wzrósł o 7 proc. Przełożyło się to na rekordowe wpływy, które branża wpłaciła do budżetu państwa. Daniny od sprzedaży paliw wyniosły w ub.r. łącznie ponad 93 mld zł – wynika z podsumowania POPiHN. Krajową konsumpcję paliw wspomagała w ubiegłym roku m.in. turystyka paliwowa i znaczna liczba samochodów na ukraińskich tablicach rejestracyjnych poruszających się po polskich drogach. Ten rok, w opinii ekspertów, może się okazać jeszcze lepszy. Zapotrzebowanie na paliwa będą napędzać nowe inwestycje rozpoczynane dzięki środkom z UE.

Światowym liderem rynku sztucznej inteligencji są Stany Zjednoczone, które mocno inwestują w opracowywanie i wdrażanie nowych rozwiązań. Za nimi plasują się Chiny, w których rozwijane są z jednej strony aplikacje mobilne czy przydatne algorytmy, a z drugiej – mocno kontrowersyjny social scoring, w wyniku którego nawet to, z kim obywatel się przyjaźni, może mieć znaczenie w ocenie zdolności kredytowej. Unia Europejska poszła w kierunku regulacji, czego dowodem jest przyjęte niedawno rozporządzenie AI Act. Ma ono wyeliminować patologiczne kierunki rozwoju SI. Eksperci obawiają się jednak, że na etapie wdrażania w krajach członkowskich może dojść do przeregulowania, które poskutkuje spowolnieniem rozwoju tego rynku. Tymczasem polem, na którym europejskie firmy mają wiele przewag, jest zastosowanie SI w przemyśle.

Mimo deklaracji rządu o wyłączeniu z wycinki 20 proc. powierzchni polskich lasów każdego dnia ok. 5,8 tys. ciężarówek zapełnianych jest ściętymi drzewami – alarmuje Greenpeace. Eksperci ostrzegają, że wycinki trwają również w lasach objętych styczniowym moratorium Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Organizacja zwraca uwagę, że ograniczenia nie wystarczą, by uchronić najcenniejsze lasy przed dewastacją. Potrzebne jest także zupełnie nowe podejście do gospodarki leśnej.

– Przed nami konieczność restrukturyzacji grupy, konieczność restrukturyzacji bazy aktywów oraz wydzielenia energetyki konwencjonalnej, żeby przygotować się na duże inwestycje w segmencie odnawialnym – zapowiada nowy prezes PGE Polskiej Grupy Energetycznej Dariusz Marzec, który objął stery w połowie marca br. Jak podkreśla, utrzymanie jej pozycji rynkowej wymaga szybkich działań i dużych, wielomiliardowych inwestycji, głównie w OZE i sieci dystrybucyjne. W tym kontekście strategiczne znaczenie ma jednak wydzielenie aktywów węglowych z grupy.

Od 2025 roku konsumentów, ale też samorządy i przedsiębiorców czekają duże zmiany dotyczące selektywnej zbiórki i recyklingu poszczególnych grup odpadów, w tym m.in. wdrożenie systemu kaucyjnego. Klienci końcowi będą musieli znacząco zmienić swoje nawyki. – System kaucyjny jest zupełnie nowym rozwiązaniem i konsument będzie musiał się przyzwyczaić, że będzie musiał wrócić do sklepu i oddać puszkę po wypitym napoju, aby otrzymać kaucję, którą wcześniej zapłacił – mówi Łukasz Łyżwa, prezes SRS Group. Jak wskazuje, samorządy i przedsiębiorcy będą musieli ponieść nieco większy wysiłek, w tym kosztowy i organizacyjny, ale dalsze odwlekanie wdrożenia nowych przepisów nie ma już sensu. – Wiemy, że to jest jedyny słuszny kierunek i nie ma potrzeby tego dalej przedłużać – ocenia ekspert.

Branża leasingowa to jeden z motorów polskiej gospodarki. Finansuje prawie 30 proc. nakładów inwestycyjnych i jest preferowaną formą finansowania dla sektora MŚP, który generuje blisko 50 proc. krajowego PKB – wynika z raportu opracowanego przez Związek Polskiego Leasingu i firmę doradczą EY-Parthenon. Jego szybszy rozwój wciąż hamują jednak bariery o charakterze prawnym, w tym m.in. brak możliwości zawierania umów leasingowych na odległość. – To sztandarowa rzecz, którą branża leasingowa w Polsce postuluje: objęcie umowy leasingowej formą dokumentową, żebyśmy nie musieli podpisywać jej długopisem, ale np. poprzez SMS-a, specjalny kod czy nawet korzystając z weryfikacji twarzy w telefonie komórkowym, tak jak to dzisiaj robimy w bankach – mówi Paweł Pach, przewodniczący Rady Związku Polskiego Leasingu.

Polska została przyjęta do NATO 25 lat temu. – Nie było i nie ma lepszego gwaranta bezpieczeństwa niż Sojusz Północnoatlantycki – podkreślił w orędziu prezydent Andrzej Duda. Obchody rocznicy zbiegają się w czasie z przyjęciem do grona państw sojuszniczych Szwecji, która będzie istotnym wzmocnieniem NATO, szczególnie wschodniej flanki. Przed europejskimi członkami Sojuszu stoi poważne wyzwanie związane z budowaniem potencjału odstraszania i obrony przed ewentualnym atakiem ze strony Rosji. Temu ma służyć propozycja prezydenta, by wymagane 2 proc. PKB inwestycji na obronność podnieść do 3 proc.

Prowadzone w ostatnich latach wycinki drzew w połączeniu ze zmianami klimatycznymi spowodowały, że polskie lasy stopniowo zaczęły tracić swoje funkcje ekologiczne, społeczne i gospodarcze. Aby je odtworzyć i umożliwić ekosystemom zaadaptowanie się do zmian klimatu, trzeba objąć je większą ochroną i wyłączyć sporą ich część z gospodarki leśnej – apelują naukowcy PAN. – Ochrona lasów musi polegać na wyłączaniu części lasów z funkcji produkcyjnej, musimy coraz bardziej rozdzielić tę funkcję lasów od tych pozostałych – podkreśla dr hab. Wiktor Kotowski, profesor UW i członek Komitetu PAN ds. Kryzysu Klimatycznego. Jak wskazuje, pociągnie to też za sobą konieczność bardziej racjonalnego gospodarowania surowcem drzewnym.

Światowy rynek paliw w ostatnich trzech latach znalazł się pod ogromną presją nieprzewidywalnych czynników, przede wszystkim pandemii i wojny w Ukrainie, której destabilizujący wpływ na ceny i łańcuchy dostaw wciąż jest odczuwalny. Ważnym czynnikiem oddziałującym na rynek paliw jest też polityka klimatyczna UE, nastawiona na zieloną transformację i odwrót od paliw kopalnych. To powoduje, że spółki paliwowe już zaczęły szukać alternatywnych gałęzi działalności. – W ciągu najbliższych 25 lat na stacjach paliw nadal będzie można znaleźć benzynę i olej napędowy, choć będą tam dostępne również ładowarki do pojazdów elektrycznych i opcje zasilania pojazdów wodorowych. Natomiast odchodzenie spółek paliwowych od paliw kopalnych rozpocznie się w dłuższej perspektywie, być może po 2050 roku – ocenia Péter Ratatics, wiceprezes MOL Group.

– Trzymamy kciuki za wspólnotę europejską, bo jest ewidentnie liderem procesu ograniczania emisji gazów cieplarnianych – mówi Kamil Wyszkowski, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland. W lutym Komisja Europejska przedstawiła nowy, ambitny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych netto do 2040 roku o 90 proc. w porównaniu z poziomem z 1990 roku. Działania pozostałych państw świata – zwłaszcza dużych gospodarek i krajów G20 – wciąż są jednak dalece niewystarczające w kontekście realizacji zobowiązań wynikających z Porozumienia Paryskiego. Według raportu „Broken Record” UNEP w najbardziej optymistycznym scenariuszu prawdopodobieństwo ograniczenia globalnego ocieplenia na poziomie 1,5°C wynosi obecnie zaledwie 14 proc.

W obliczu globalnych wyzwań związanych ze zmianami klimatu i degradacją środowiska coraz więcej firm uwzględnia ten obszar w swoich strategiach i decyzjach biznesowych. – Przedsiębiorstwa są gotowe do wprowadzania zmian prośrodowiskowych, a nawet pójścia o krok dalej, wyprzedzająco w stosunku do legislacji unijnej i krajowej – mówi ekonomistka UW dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek. Widać to na przykładzie branży opakowaniowej, która już w tej chwili wdraża na szeroką skalę recykling i szuka możliwości zastąpienia tworzyw sztucznych. Takie działania to w coraz większym stopniu wymóg szerokiego grona interesariuszy, ale podstawowym motorem zmian jest legislacja, przede wszystkim na poziomie UE.

Z szacunków SolarPower Europe wynika, że Polska odnotowała w ubiegłym roku wzrost mocy zainstalowanej w fotowoltaice o 4,6 GW. To wciąż wysokie tempo, ale w rankingu europejskich państw z największym przyrostem mocy spadliśmy poza podium. To w dużej mierze efekt spadku inwestycji w segmencie najmniejszych instalacji PV, co zostało spowodowane zmianami w systemie rozliczeń w 2022 roku. Wprawdzie rynek ten zaczął się już podnosić po największym spowolnieniu, ale w 2024 roku tempo prawdopodobnie nadal będzie niewielkie. Wiele zależy od ewentualnych rządowych zmian dla prosumentów. Z drugiej strony widać wyraźny wzrost zainteresowania dużymi projektami. Główną barierą ograniczającą rozwój rynku PV w Polsce wciąż pozostają jednak ograniczone możliwości przyłączania nowych instalacji do sieci.

Import oleju palmowego do Polski nieco spada, ale za to coraz większy jest w nim udział certyfikowanego surowca. Certyfikaty to sposób producentów, firm spożywczych i kosmetycznych na bardziej zrównoważone pozyskiwanie oleju palmowego – z poszanowaniem środowiska i społeczności lokalnych z krajów producenckich. Niedługo, zgodnie z unijnym prawem, firmy w Europie będą mogły kupować tylko olej pochodzący ze zrównoważonych plantacji. Surowiec ten znajduje się w niemal połowie produktów na sklepowych półkach i ze względu na jego właściwości trudno go zastąpić.