Mówi: | Karolina Palacz |
Funkcja: | analityczka |
Firma: | Esperis |
UE z ambitnymi celami na 2030 rok dotyczącymi zielonego wodoru. Problem w tym, że ten rynek praktycznie jeszcze nie istnieje
Instytucje unijne zakładają ambitne cele dla rozwoju rynku zielonego wodoru. Do 2030 roku ma on stanowić ponad 40 proc. wodoru zużywanego w przemyśle. Realizacja tych celów oznacza wzrost zużycia odnawialnego wodoru o blisko 2 tys. proc. w ciągu najbliższych kilku lat. Problem w tym, że dziś ten rynek praktycznie nie istnieje. Jego rozwój ma przyspieszyć nowy system wsparcia realizowany w ramach Europejskiego Banku Wodoru. Zakłada on m.in. aukcje dla unijnych wytwórców odnawialnego wodoru, które będą gwarantować zielone premie przez 10 kolejnych lat produkcji tego surowca. Pierwsza pilotażowa ma się odbyć jeszcze w tym roku.
– Nowelizowana obecnie dyrektywa o odnawialnych źródłach energii, czyli RED III, postrzega wodór jako kluczowy element polityki energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej i narzędzie dekarbonizacji szczególnie tych sektorów, które są trudne do zelektryfikowania. Dotyczy to głównie przemysłu i transportu. Unia Europejska proponuje wyznaczenie obowiązkowych celów do użycia wodoru odnawialnego dla przemysłu oraz użycia w transporcie tzw. RFNBO, czyli paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, do których zaliczamy także wodór – wyjaśnia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Karolina Palacz, analityczka z firmy Esperis.
Porozumienie instytucji unijnych osiągnięte pod koniec marca br. określa, że w przemyśle, jako głównym sektorze zużywającym energię, rocznie zużycie energii ze źródeł odnawialnych będzie rosło o 1,6 proc., a do 2030 roku udział wodoru odnawialnego w całkowitym zużyciu wodoru wzrośnie do 42 proc. Z kolei w transporcie określono ogólny udział zaawansowanych biopaliw i paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO) na poziomie 5,5 proc. energii odnawialnej w sektorze transportu. Minimalny wymóg to 1 proc. RFNBO w energii odnawialnej dostarczanej do sektora transportu w 2030 roku. Te cele służą właśnie realizacji ambicji UE w zakresie wprowadzania wodoru odnawialnego.
– Należy pamiętać, że wyzwania dotyczą wyłącznie wodoru odnawialnego. To oznacza, że projekty, które zamierzają wykorzystywać wodór niskoemisyjny z gazu ziemnego lub wodór z odpadów, nie będą brane w ogóle pod uwagę w końcowym rozrachunku. Ponadto aby wytworzyć wodór odnawialny, potrzebujemy albo wytworzyć, albo pozyskać bardzo duże wolumeny zielonej energii z OZE, tak aby potem jej nadwyżki mogły zostać zagospodarowane pod wytworzenie wodoru. Tymczasem rynek tzw. wodoru zielonego, czyli odnawialnego, w Europie wciąż nie istnieje, a wodór szary jest głównie wykorzystywanym wodorem w przemyśle – podkreśla Karolina Palacz.
Jak wynika z wyliczeń Esperis dla wariantu umiarkowanego, który był rozpatrywany przez instytucje UE (50 proc. zielonego wodoru w zużyciu wodoru w przemyśle i 2,6 proc. RFNBO w zużyciu energii w transporcie), zużycie wodoru odnawialnego wzrosłoby do 2030 roku do 6,2 mln t rocznie, czyli o blisko 2 tys. proc. w porównaniu do 2022 roku. Mimo że określone cele są nieco mniej ambitne, to i tak będą one skutkowały rewolucją dla unijnego przemysłu rafineryjnego i nawozowego.
– Oznacza to, że potrzebujemy bardzo kompleksowych i spójnych działań wielu instytucji i podmiotów biznesowych, aby urzeczywistnić te ambitne cele – ocenia ekspertka Esperis.
Jednym z instrumentów zarządzania budową rynku wodorowego ma być Europejski Bank Wodoru, czyli European Hydrogen Bank (EHB). To koncepcja systemu wsparcia zaproponowana przez Komisję Europejską jesienią 2022 roku, który ma zyskać zdolność operacyjną do końca tego roku. Jak wskazuje raport Esperis „Europejski Bank Wodoru. Nowy instrument rozwoju gospodarki wodorowej”, długoterminowym celem banku ma być zredukowanie luki cenowej między wodorem a konkurencyjnymi paliwami kopalnymi.
– Ten system zakłada wprowadzenie dwóch mechanizmów wsparcia na wodór. Pierwszy dedykowany będzie rynkowi wewnętrznemu i polega on na wsparciu producentów wodoru odnawialnego w Unii Europejskiej. Wsparcie to będzie udzielane na 10 lat i będzie miało postać tzw. zielonej premii, czyli green premium, która będzie udzielana producentom za każdy kilogram wyprodukowanego wodoru – wyjaśnia Karolina Palacz
Pierwsza pilotażowa aukcja UE na wodór w ramach EHB, szacowana na 800 mln euro, ma się pojawić w IV kwartale br. Do udziału w nich będą uprawnione nie tylko podmioty z państw członkowskich, lecz również z Norwegii i Islandii (jako kraje uczestniczące w programach Innovation Fund). Wsparcie ma być wypłacane po weryfikacji i certyfikacji rzeczywistej produkcji, a więc w uzależnieniu od faktycznego funkcjonowania instalacji wytwórczej. Organizowana ma być jedna aukcja, w ramach której jedynym kryterium wyboru ofert będzie najniższa cena, czyli proponowana wysokość wsparcia. Wytwórcy będą rywalizować o wsparcie najpierw na poziomie całej UE, a następnie w koszykach krajowych. To oznacza, że po wyczerpaniu budżetu panunijnej aukcji projekty będą mogły uzyskiwać wsparcie w drugiej rundzie, w ramach budżetów poszczególnych krajów.
– Drugi mechanizm to system aukcji importowych. Rozliczanie będzie polegać na pokryciu luki finansowej pomiędzy tym, jaka będzie cena oferowanego wodoru przez producenta spoza Wspólnoty, a jaka będzie cena oferowanego wodoru za zakup przez odbiorcę w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Wodór najczęściej w postaci paliw syntetycznych dociera wtedy do terminali odbiorczych w Europie – mówi analityczka.
Ten model wsparcia importu zostanie doprecyzowany na przełomie tego i następnego roku. Wytyczne KE zakładają, że aukcje te będą organizowane w analogicznym modelu jak aukcje wewnętrzne.
– Oba mechanizmy mają przede wszystkim pomóc unijnemu biznesowi w realizacji celów dekarbonizacyjnych, które zostały przedstawione w dyrektywie RED III. Na ten moment wydają się one absolutnie niezbędne, ponieważ rynek wciąż nie istnieje, a koszty inwestycji związane z projektami wodorowymi są na tyle duże, że inwestorzy wciąż borykają się z dylematem kury i jajka, w co inwestować najpierw – podkreśla Karolina Palacz.
Jak podkreśla, niewątpliwą zaletą systemu wsparcia będzie szybkość jego wdrożenia, co jest kluczowe dla realizacji celów w terminie, oraz jego prostota, która powinna zachęcać inwestorów do udziału. Ponadto państwa członkowskie będą miały realny wpływ na to, które projekty otrzymają wsparcie w drugiej rundzie aukcji, pod warunkiem kontrybucji finansowej. Poza tym zakładany na aukcje budżet 800 mln euro ma być systematycznie zwiększany.
– Nie jest to jednak system idealny. Do największych ryzyk należy np. możliwość niezbilansowania systemu pod kątem popytu i podaży, a także nierówna dystrybucja środków. Oferty będą konkurować ze sobą cenowo, a w zależności od regionu UE wytwarzanie wodoru może być albo mniej, albo bardziej konkurencyjne cenowo. Jeśli chodzi zaś o rozmiar budżetów, to najprawdopodobniej państwa takie jak Niemcy czy Holandia będą w stanie przeznaczyć większe środki na to, żeby wykorzystać je w drugiej rundzie aukcji wodorowej, przez co może to osłabić konkurencyjność projektów z innych państw – wymienia analityczka Esperis.
Zgodnie z założeniami Europejski Bank Wodoru ma być finansowany z dwóch źródeł: z programów unijnych, przede wszystkim Innovation Fund czy InvestEU, oraz budżetów krajowych.
– Warto podkreślić, że EBH będzie mógł funkcjonować równolegle do krajowych systemów wsparcia wodoru, które są obecnie przygotowywane np. w Polsce – mówi Karolina Palacz.
Czytaj także
- 2024-05-06: Przygotowania do wdrożenia systemu kaucyjnego idą pełną parą. Przyszli operatorzy przeciwni zmianie daty na 2026 rok
- 2024-04-26: Od 28 kwietnia Polacy żyją na ekologiczny kredyt. Zmiana zachowań konsumentów może odwrócić negatywny trend
- 2024-04-19: Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
- 2024-04-29: Trwają prace nad kolejnym pakietem sankcji UE wobec Rosji. Od determinacji Zachodu zależy uszczelnienie dotychczasowych restrykcji
- 2024-04-22: Bezpieczeństwo paliwowe w Polsce wymaga inwestycji w nowe moce magazynowe. Branża przyspiesza też zieloną transformację
- 2024-04-15: Mocny wzrost sprzedaży paliw płynnych w 2023 roku. W tym roku popyt napędzą nowe inwestycje
- 2024-04-09: Samorządy mogą wreszcie ubiegać się o pożyczki z KPO. Do pozyskania jest w sumie 40 mld zł na zielone inwestycje
- 2024-04-09: Integracja energetyki i ciepłownictwa w Polsce może przynieść 4 mld euro oszczędności. Emisja CO2 w tych sektorach może spaść o 57 proc.
- 2024-03-26: Trwają przygotowania do wdrożenia dużych zmian w zbiórce i recyklingu odpadów. Od przyszłego roku konsumenci będą musieli znacząco zmienić nawyki
- 2024-04-16: Coraz więcej głosów za przesunięciem systemu kaucyjnego na 2026 rok. Pospieszne zmiany mogą wywołać problemy w gminach
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Finanse
Postępowania sądowe w Polsce trwają coraz dłużej. Wydłuża się zwłaszcza czas w sprawach gospodarczych
Czas trwania postępowań sądowych, zamiast maleć, w ostatnich latach wzrósł. W przypadku spraw gospodarczych przewlekłość procesów może oznaczać paraliż działalności firmy, a w konsekwencji nawet jej upadłość. Zdaniem prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej receptą na ten stan rzeczy powinna być informatyzacja systemu sądowego, zwiększenie jego finansowania oraz ograniczenia zakresu przypadających do rozstrzygnięcia spraw, w których orzeczenia nie wymagają kompetencji sądów. Niepotrzebna jest też procedura gospodarcza.
Transport
Mazowieckie lotniska będą mogły wkrótce obsłużyć 40 mln pasażerów rocznie. Trwają przygotowania do modernizacji na Okęciu i w Modlinie
Lotnisko Chopina, które właśnie obchodziło 90. urodziny, może w tym roku obsłużyć nawet 20 mln pasażerów. To o 10 proc. więcej niż rok temu. Aby sprostać rosnącemu ruchowi turystycznemu w kolejnych latach, potrzebne jest jednak zwiększenie przepustowości. Planowana rozbudowa do 2028 roku pozwoli obsługiwać rocznie nawet 30 mln pasażerów. Łącznie z możliwościami lotnisk w Modlinie i Radomiu ma to być ok. 10 mln pasażerów więcej.
Ochrona środowiska
Stworzenie cyfrowego bliźniaka Ziemi coraz bliżej. Pomoże precyzyjniej przewidywać klęski żywiołowe
Na początku czerwca mają zostać uruchomione dwa pierwsze komponenty cyfrowej repliki Ziemi. To inicjatywa Komisji Europejskiej, w ramach której powstaje superzaawansowana symulacja zjawisk, m.in. atmosferycznych i klimatycznych, do jakich dochodzi na Ziemi. Oparte na bogatych zbiorach danych, m.in. ze zdjęć satelitarnych, i ich zaawansowanej analizie narzędzia pozwolą z dwutygodniowym wyprzedzeniem przewidywać zdarzenia pogodowe, precyzując prognozę do obszarów podzielonych na kwadraty o boku zaledwie kilku kilometrów. Będą mogły być wykorzystywane także w planowaniu miast, farm wiatrowych czy w rolnictwie. W tworzeniu rozwiązania bierze udział polski dostawca rozwiązań chmurowych.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.