Mówi: | Prof. Barbara Kudrycka |
Funkcja: | Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego |
Wiecej pieniędzy na badania naukowe w Polsce – dwukrotny wzrost finansowania w ciągu 5 lat
W ciągu ostatnich pięciu lat środki przeznaczane w Polsce na badania naukowe wzrosły dwukrotnie. W 2007 roku z budżetu na naukę wydano 3,8 mld zł, w 2012 roku – już 6,7 mld zł. Finansowaniem badań coraz częściej interesują się też prywatne przedsiębiorstwa. W najbliższych latach chcą wydawać na badania naukowe 5 mld zł rocznie. Jeszcze kilka lat temu było to 250 mln zł. Z raportu "Nauka w Polsce", opracowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wynika też, że jednostki badawcze składają mniej wniosków o finansowanie, co oznacza większą koncentrację środków. To także konsekwencja współpracy między jednostkami badawczymi, które coraz częściej wspólnie ubiegają się o granty.
– Wraz ze zwiększaniem się finansowania badań zwiększa się bardzo zainteresowanie naukowców pozyskiwaniem grantów. Dzięki temu zarówno Narodowe Centrum Nauki, jak i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznają fundusze na coraz bardziej przemyślane i wysokiej jakości projekty naukowe – tłumaczy w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria prof. Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wyższego.
Z raportu przygotowanego przez MNiSW wynika, że tylko w porównaniu z 2011 rokiem w roku ubiegłym środki pozyskane bezpośrednio na badania wzrosły z 2,2 mld zł do ponad 4 mld zł. Liczba wniosków o dofinansowanie składanych przez ośrodki badawcze jednak spada.
Polska nie może się też poszczycić wysoką efektywnością w pozyskiwaniu środków europejskich na badania. Zaledwie 1,5 proc. wniosków do Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych uzyskuje dofinansowanie. Średnia unijna to ponad 14 proc. Resort odpiera jednak zarzuty o nieskuteczność polskich naukowców.
– Ja bym raczej powiedziała, że zmniejszany coraz bardziej wskaźnik sukcesu udowadnia, że coraz wyższe wymagania stawiane są projektom naukowym. Ale też z drugiej strony są jednostki w Polsce, które mają bardzo wysoką skuteczność naukową, np. Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej, Instytut Nenckiego, Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego i są takie, które mają bardzo wysoką aktywność, czyli dużo wniosków składają, a niewiele otrzymują grantów, czyli muszą jeszcze popracować nad merytoryczną stroną tych projektów – mówi prof. Kudrycka.
Do wyścigu po granty rzadziej od uczelni i ośrodków państwowych stają uczelnie niepubliczne. W pozyskiwaniu środków najbardziej skuteczne są duże ośrodki akademickie.
– Zarówno z punktu widzenia jakości kadry naukowej, ale także liczby kadry naukowej i liczby uzyskiwanych grantów, dominuje województwo mazowieckie i Warszawa, tutaj mamy najwięcej uczelni wyższych, ale także instytutów naukowych i badawczych. Potem jest województwo małopolskie, wielkopolskie, goni je śląskie – wylicza minister nauki i szkolnictwa wyższego.
Liderami w ubieganiu się o granty i ich pozyskiwaniu są naukowcy z obszaru nauk technicznych. W 2012 r. pozyskali finansowanie na kwotę 5,7 mld zł. W 2011 roku było to 2,5 mld zł. Średnia kwota dofinansowania wyniosła 2 mln zł. Uczelnie i ośrodki badawcze cały czas czekają na nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tak, by firmy mogły oddawać część podatku na finansowanie nauki. W krajach rozwiniętych 70 proc. badań finansują przedsiębiorstwa, z budżetu pochodzi zaledwie 30 proc. środków.
Czytaj także
- 2024-04-19: Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
- 2024-03-22: W dobie wszechobecnego hałasu ludzie tracą zdolność uważnego słuchania. Dzieci i młodzież potrzebują audioedukacji
- 2024-02-23: Prognozy bólu powiązanego z pogodą byłyby pożyteczną innowacją. Osoby wrażliwe na zmiany aury mogłyby się lepiej do nich przygotować
- 2024-02-19: Diametralne zmiany w sposobie nauki języków obcych. Sztuczna inteligencja wspiera uczniów i nauczycieli
- 2024-01-29: Polska Akademia Nauk wymaga reform organizacyjnych i finansowych. W ubiegłym roku 40 proc. pracowników w instytutach zarabiało poniżej płacy minimalnej
- 2024-02-12: System grantowy w zapaści. Szans na dofinansowanie nie ma 90 proc. projektów badawczych kierowanych do Narodowego Centrum Nauki
- 2024-01-16: Sarkazm może być cennym narzędziem w komunikacji. Pomaga odbiorcy otworzyć się na perspektywę nadawcy [DEPESZA]
- 2024-02-06: Joanna Krupa: Dla mnie bardzo ważne jest, żeby moja córka znała język polski. Rodzice nieuczący dzieci swojego języka ojczystego popełniają duży błąd
- 2023-12-04: Polscy studenci tworzą innowacje o światowym potencjale. Pracują nad dronem badającym lodowce czy diagnostyką guzów mózgu z łez
- 2023-09-14: Rektorzy uczelni ekonomicznych: Czas oprzeć rozwój gospodarki na nauce i innowacjach. Każda zainwestowana w ten cel złotówka zwraca się nawet 13 razy
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Regionalne
Start-upy mogą się starać o wsparcie. Trwa nabór do programu rozwoju innowacyjnych pomysłów na biznes
Trwa nabór do „Platform startowych dla nowych pomysłów” finansowany z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wybrała sześć partnerskich ośrodków innowacji, które będą oferować start-upom bezpłatne programy inkubacji. Platformy pomogą rozwinąć technologicznie produkt i zapewnić mu przewagę konkurencyjną, umożliwią dostęp do najlepszych menedżerów i rynkowych praktyków, ale też finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć. Każdy z partnerów przyjmuje zgłoszenia ze wszystkich branż, ale także specjalizuje się w konkretnej dziedzinie. Jest więc oferta m.in. dla sektora motoryzacyjnego, rolno-spożywczego, metalowo-maszynowego czy sporttech.
Transport
Kolej pozostaje piętą achillesową polskich portów. Zarządy liczą na przyspieszenie inwestycji w tym obszarze
Nazywane polskim oknem na Skandynawię oraz będące ważnym węzłem logistycznym między południem i północą Europy Porty Szczecin–Świnoujście dynamicznie się rozwijają. W kwietniu 2024 roku wydano decyzję lokalizacyjną dotycząca terminalu kontenerowego w Świnoujściu, który ma szansę powstać do końca 2028 roku. Zdaniem ekspertów szczególnie ważnym elementem rozwoju portów, podobnie jak w przypadku innych portów w Polsce, jest transport kolejowy i w tym zakresie inwestycje są szczególnie potrzebne. – To nasza pięta achillesowa – przyznaje Rafał Zahorski, pełnomocnik zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście ds. rozwoju.
Polityka
Projekt UE zyskuje wymiar militarny. Wojna w Ukrainie na nowo rozbudziła dyskusję o wspólnej europejskiej armii
Wspólna europejska armia na razie nie istnieje, a w praktyce obronność to wyłączna odpowiedzialność państw członkowskich UE. Jednak wybuch wojny w Ukrainie, tuż za wschodnią granicą, na nowo rozbudził europejską dyskusję o potrzebie posiadania własnego potencjału militarnego. Jak niedawno wskazał wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, Europa powinna mieć własne siły szybkiego reagowania i powołać komisarza ds. obronności, ponieważ stoi obecnie w obliczu największych wyzwań od czasu zakończenia II wojny światowej. – Musimy zdobyć własną siłę odstraszania i zwiększać wydatki na obronność – podkreśla europoseł Janusz Lewandowski.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.