Wszystkie newsy

Polskie szkoły czeka szereg zmian. W ostatnim miesiącu trwały konsultacje projektu nowelizacji rozporządzenia, które zakłada m.in. zmianę formuły prac domowych w publicznych szkołach podstawowych. Z kolei 19 lutego br. MEN rozpoczął prekonsultacje dotyczące zmian w podstawie programowej. W planach są również reformy, dzięki którym polska szkoła ma się stać bardziej wspierająca i przyjazna dla uczniów. Jednym z priorytetów jest m.in. edukacja włączająca, szkoły specjalne i wsparcie dzieci z indywidualnymi potrzebami w kształceniu, w tym np. spektrum autyzmu, ADHD, z zaburzeniami nastroju czy z orzeczeniami o niepełnosprawności.

W ostatnich dziesięcioleciach pozyskiwanie oleju palmowego, wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na ten surowiec, dynamicznie się rozwijało, głównie kosztem lasów deszczowych. Proces wylesiania doprowadził do znacznego zmniejszenia się różnorodności biologicznej na tych terenach. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody szacuje, że niezrównoważona uprawa palmy olejowej zagraża 193 gatunkom zwierząt i roślin na całym świecie. Te dane wpływają na sposób, w jaki konsumenci postrzegają olej palmowy. – To nie sam surowiec jest zły, ale sposób jego pozyskiwania. Certyfikacja może sprawić, że pozyskiwanie oleju palmowego będzie się odbywało bez szkody dla środowiska i społeczności lokalnych – przekonuje Magdalena Rusiłowicz, ekspertka Fundacji WWF Polska.

Podejmowanie aktywności fizycznej wspólnie z małżonkiem przynosi mierne rezultaty w przypadku osób w szóstej dekadzie życia i starszych – wykazało badanie przeprowadzone w Singapurze wśród osób w wieku 54–72 lata. Partnerzy raczej zniechęcają, niż motywują do ćwiczeń. Może mieć to związek z innymi przyzwyczajeniami i innym podejściem do tego, co kobiety uważają w sporcie za ciekawe, a co mężczyźni. Dużo lepszym motywatorem okazuje się być rejestrator aktywności fizycznej. Tymczasem utrzymywanie kondycji u seniorów będzie zyskiwać na znaczeniu w najbliższych latach. Do 2050 roku ponad 40 proc. Polaków będzie miało więcej niż 60 lat. Poważnym problemem zdrowotnym i wyzwaniem systemowym, w którego rozwiązaniu przynajmniej częściowo pomoże ruch, jest zjawisko wielochorobowości.

– Stan psychiczny dzieci i młodzieży w Polsce się pogarsza. Statystyki pokazują, że w Polsce na depresję cierpi 2 proc. dzieci w wieku 6–12 lat i aż 20 proc. w grupie młodzieńczej – mówi Katarzyna Dubno, członkini zarządu Fundacji Adamed. Na te niepokojące dane w ostatnich latach wpłynęły m.in. izolacja spowodowana pandemią, sytuacja geopolityczna zaburzająca poczucie bezpieczeństwa. To dodatkowo nakłada się na sytuacje kryzysowe w domu czy szkole. – W polskich szkołach brakuje psychologów, często też wrażliwości i wsparcia. A jeśli dziecko nie będzie mieć go w domu, to tym bardziej powinno mieć je w szkole – mówi Barbara Nowacka, ministra edukacji. Fundacja Adamed nawiązała współpracę z ekspertami serwisu Życie warte jest rozmowy, a efektem tego partnerstwa jest pilotażowy program Wspierająca Szkoła, którego celem jest profilaktyka zachowań samobójczych.

Ponad 70 proc. osób cierpiących na migrenę zależną od warunków pogodowych chętnie skorzystałoby z narzędzia prognozującego wystąpienie u nich bólu. Niemal połowa z nich uważa, że taka wiedza pozwoliłaby im podjąć działania w celu uniknięcia przykrych dolegliwości lub ograniczenia aktywności we wskazanym czasie. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Georgii w Athens. Skutecznego narzędzia prognostycznego jeszcze nie wynaleziono. Z meteopatią zmaga się nawet co trzeci człowiek na świecie, a 10 proc. ludzi doświadcza natomiast migreny.

20 lutego Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne polityczne porozumienie ws. zmienionej dyrektywy dotyczącej jakości powietrza. Nowe prawo wdroży globalne wytyczne WHO dotyczące norm jakości powietrza. Dzięki zmienionej dyrektywie roczna wartość dopuszczalna dla drobnego pyłu zawieszonego PM2,5 zostanie zmniejszona o ponad połowę. Powinno się to stać do 2030 roku, ale kraje członkowskiego będą mogły wnioskować o przesunięcie tego terminu. Fundacja ClientEarth apelowała do rządu o to, aby poparł ambitne przepisy dotyczące walki ze smogiem.

Samoleczenie może odgrywać istotną rolę w systemie opieki zdrowotnej. W Polsce w 55 proc. drobnych dolegliwości pacjenci próbują sobie radzić z nimi samodzielnie. To najwyższy odsetek w UE – wynika z raportu Uczelni Łazarskiego i PASMI. Jego autorzy wskazują, że pełne wykorzystanie potencjału samoleczenia pomogłoby zaoszczędzić od 10 do 25 proc. konsultacji lekarskich, w zależności od kraju. W Polsce to ok. 41 mln wizyt u lekarza rodzinnego rocznie. Wyzwaniem jest jednak podnoszenie wiedzy na temat samoleczenia wśród pacjentów i personelu medycznego, a także szersze włączenie w ten proces farmaceutów oraz nowoczesnych narzędzi, takich jak aplikacje czy smartwatche.

– Mamy problem, który nazywamy „italian sounding”. Polega on na tym, że pewne produkty udają włoskie – mają kolory naszej flagi albo włosko brzmiącą nazwę – ale nie są oryginalne. Ten rynek jest wart 90 mld euro, więc dla naszej gospodarki jest to bardzo szkodliwe – mówi Elisabetta Caprino, dyrektorka generalna Włoskiej Izby Handlowo-Przemysłowej. Walce z podróbkami mają służyć unijne certyfikaty DOP, DOC i STG, które gwarantują oryginalne pochodzenie i jakość takich produktów jak sery, oliwa, wina czy szynka. Włochy są liderem w certyfikacji żywności, ale też włoskie produkty należą do grona najczęściej podrabianych na świecie. Ich użycie nie pozostaje bez wpływu na jakość włoskich potraw, które królują na polskich stołach.

W całej Europie jest ok. 330 stref czystego transportu, które pomagają redukować ilość zanieczyszczeń i poprawiać jakość powietrza w miasta. W Polsce pierwsza taka strefa zacznie funkcjonować od 1 lipca tego roku w Warszawie. Jednak związane z nią ograniczenia nie dotkną na razie samych mieszkańców stolicy – warszawiacy będą zwolnieni z ograniczeń do 31 grudnia 2027 roku, co ma dać im czas na przygotowanie się do nowych zasad. – Strefa co kilka lat będzie mieć nową odsłonę i do poruszania się w niej będą dopuszczane coraz nowsze pojazdy – informuje Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Antysmogowego.

W trwającej od dwóch lat wojnie w Ukrainie żołnierzy wspierają na co dzień lekarze i medycy wojskowi, którzy pracują w skrajnych, ekstremalnych warunkach. Na dodatek medycyna pola walki mocno różni się od tej praktykowanej na co dzień w szpitalach, a charakter broni używanej przez Rosjan w Ukrainie powoduje, że personel medyczny często ma do czynienia z bardzo ciężkimi obrażeniami. – Zbieranie ukraińskich doświadczeń i aplikowanie ich do polskich warunków jest bardzo ważne, aby być przygotowanym na możliwość udzielania pomocy medycznej w razie konfliktu, gdyby doszło do niego na terenie naszego kraju – mówi gen. broni, prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.

Decyzje refundacyjne, polegające na udostępnianiu pacjentom nowoczesnych terapii lub przesuwaniu tych najbardziej skutecznych do pierwszej linii leczenia, przybliżają Polskę do europejskich i światowych standardów onkologicznych. Wciąż jednak są obszary wymagające poprawy. To m.in. zlikwidowanie geograficznych barier w dostępie do najlepszych terapii. Potrzebna jest także zmiana podejścia pacjentów do badań profilaktycznych, które pozwalają na wczesne wykrycie nowotworu. Bez tego nawet najlepsze strategie walki z rakiem nie zadziałają, tak jak trzeba.

Aż 8 na 10 Polek uważa, że wspólny trening na siłowni lub w klubie fitness jest dobrym pomysłem na walentynkową randkę – wynika ze specjalnej edycji badania MultiSport Index. 93 proc. badanych uważa, że podejmowana wspólnie aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na relację partnerów, a 88 proc. ocenia, że aktywne fizycznie pary są na co dzień szczęśliwsze. Eksperci wskazują, że trening z partnerem może być bardziej efektywny niż w pojedynkę i stwarzać okazję do poznania nowych ćwiczeń i metod treningowych, a przy tym stanowić skuteczne antidotum na popularne wymówki, takie jak brak czasu czy chęci do ćwiczeń.

Pogląd, zgodnie z którym brutalne gry wideo uczą agresji i zmniejszają wrażliwość na cierpienie, jest dominujący w opinii publicznej. Austriaccy naukowcy sprawdzili, czy rzeczywiście taka rozrywka wpływa negatywnie na empatię graczy. Okazało się, że granie w tego typu gry przez godzinę dziennie nie wywołuje efektów, jakich należałoby się intuicyjnie spodziewać. Zbadania wymaga jednak to, jak wyniki kształtowałyby się, gdyby ekspozycja była dłuższa i częstsza, a także jakie byłyby one w populacji młodzieżowej.

Mniej więcej połowa kobiet chorujących na raka szyjki macicy umiera z jego powodu. Często przyczyną jest wykrycie nowotworu na zbyt późnym etapie rozwoju. Standardowe badanie przesiewowe, czyli cytologia, pozwala wykryć stany przednowotworowe, które da się wyleczyć, ale wciąż zgłasza się na nią zbyt mało kobiet. Eksperci apelują więc o zmiany w programie profilaktyki. Jedną z planowanych zmian jest zastąpienie cytologii bardziej czułym testem molekularnym, wykrywającym zakażenie wirusem HPV. Może to nastąpić już w tym roku.

W Polsce nie ma pełnych danych dotyczących liczby błędów medycznych i zdarzeń niepożądanych w szpitalach i placówkach ochrony zdrowia. Wynika to m.in. z faktu, że ponad 70 proc. z nich nie prowadzi elektronicznego rejestru takich zdarzeń. W wielu placówkach brakuje także bezpiecznego sprzętu i procedur dotyczących np. przygotowywania leków cytotoksycznych przez personel medyczny. Dlatego Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali podkreśla konieczność wdrożenia kryteriów niezbędnych dla poprawy bezpieczeństwa w placówkach medycznych, które powinny zostać uwzględnione we wskaźnikach jakości w opiece zdrowotnej.