News powiązane z Ministerstwo Finansów

Wbrew obawom części firm z branży tytoniowej, że stopniowe podwyższenie akcyzy na wyroby tytoniowe rok do roku, przewidziane w mapie akcyzowej, spowoduje wzrost szarej strefy, sytuacja okazuje się odwrotna. Szara strefa tytoniowa nadal maleje. Według Instytutu Doradztwa i Badania Rynku Almares jej udział w rynku tytoniowym w ubiegłym roku był rekordowo niski i wyniósł 5,35 proc. Na zmianach zyskały też legalny rynek i budżet państwa, ponieważ dochody z tytułu akcyzy na wyroby tytoniowe wzrosły. – Mapa akcyzowa pokazuje, jak planowanie podatkowe korzystnie wpływa na rozwój przedsiębiorców. Może być wzorem dla samej Komisji Europejskiej, żeby ten model, który okazuje się działać bardzo dobrze w Polsce, można było wdrożyć również na poziomie unijnym – mówi Przemysław Ruchlicki z Krajowej Izby Gospodarczej.

Na polskim rynku działa w tej chwili jedno internetowe kasyno – Total Casino – zarządzane przez krajowego monopolistę, czyli Totalizator Sportowy, i co najmniej kilkadziesiąt nielegalnych kasyn na licencjach offshore. Jak wskazuje Stowarzyszenie Graj Legalnie, poluzowanie państwowego monopolu i umożliwienie prowadzenia kasyn online lokalnym bukmacherom przyczyniłoby się do ograniczenia szarej strefy w tym segmencie. Tę drogę obrało już wiele innych krajów UE, w których państwowe monopole zastąpił system sprzedaży odpowiednich licencji podmiotom prywatnym. Miało to wpływ na zahamowanie wzrostu nielegalnej działalności i wzrostu dochodów budżetowych.

Mimo podjętych w ostatnich latach działań zmierzających do uszczelnienia branży hazardowej szara strefa w tym obszarze wciąż ma się dobrze. Według wyliczeń EY stanowi ona ponad połowę całego rynku kasyn i zakładów bukmacherskich online, a według danych H2 Gambling ze stron nielegalnych operatorów korzysta w Polsce nawet 1,2 mln klientów. Jak wskazuje prezes Superbet Polska Adam Lamentowicz, powodem jest przede wszystkim nadmierne obciążenie fiskalne legalnie działającej części branży. Dlatego jej przedstawiciele apelują o lepszą współpracę z organami państwa w celu wypracowania lepszych rozwiązań. – Mamy ten sam problem i tego samego przeciwnika, więc powinniśmy łączyć siły z regulatorem i całym rynkiem – mówi Adam Lamentowicz.

Na koniec 2022 roku szara strefa w Polsce prawdopodobnie przekroczyła 20 proc. PKB – wynika z raportu opublikowanego przez UN Global Compact Network Poland. Eksperci wskazują w nim, że do rozrostu szarej strefy przyczyniła się najpierw pandemia COVID-19, a obecnie wojna w Ukrainie, której skutkiem jest wysoka inflacja w niemal całej Europie. Mimo to kilka ostatnich lat i tak przyniosło znaczący postęp w walce z szarą strefą w polskiej gospodarce, zwłaszcza w branży paliw płynnych oraz tytoniowej. Jednak wyzwaniem wciąż pozostają nieuczciwi gracze w branży odpadowej, dystrybucji węgla czy w grach hazardowych, gdzie nowoczesne rozwiązania płatnicze przyczyniają się do coraz zręczniejszego omijania prawa przez nielegalnych operatorów gier.

Ministerstwo Finansów po konsultacjach z przedsiębiorcami, księgowymi i sektorem IT zdecydowało się na przesunięcie terminu obowiązku stosowania e-faktur. Wejdzie on w życie nie od początku 2024 roku, lecz w jego połowie. Dla firm to istotna zmiana, bo eksperci szacują, że samo wdrożenie może zająć kilkanaście miesięcy. Ponadto z systemu wyłączone zostaną faktury konsumenckie, z czego powinna ucieszyć się branża e-commerce.

Niestabilność systemu podatkowego jest od lat wskazywana przez polskie firmy jako jedna z głównych barier prowadzenia działalności gospodarczej. – Jedynym chyba przykładem tego, kiedy zmiany przepisów podatkowych były dokonywane w sposób skoordynowany i w uzgodnieniu ze środowiskiem, jest mapa akcyzowa na wyroby tytoniowe i alkoholowe – mówi Przemysław Ruchlicki z Krajowej Izby Gospodarczej. Jak wskazuje, harmonogram podnoszenia stawek akcyzy na te produkty do 2027 roku Ministerstwo Finansów przedstawiło i skonsultowało z przedsiębiorcami odpowiednio wcześniej, a efektem dotychczasowych zmian jest wzrost dochodów budżetu państwa i rekordowo niski udział szarej strefy, która w przypadku rynku tytoniowego nie przekracza w tej chwili 5 proc. –​ Przewidywalne, konsultowane z biznesem i rozplanowane na wiele lat podatki są potrzebne polskiej gospodarce – zgodnie komentowali eksperci uczestniczący razem z wiceministrem finansów Arturem Soboniem w debacie podatkowej podczas Krynica Forum 2022.

– Mamy dziś bardzo trudną sytuację prawno-podatkową, dynamicznie zmieniające się prawo i otoczenie gospodarcze, a oczekiwania przedsiębiorców w stosunku do księgowych są bardzo wysokie – mówi Agnieszka Gajewska z warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Jak wskazuje, księgowi coraz częściej stają się strategami finansowymi i doradzają zarządom w firm w podejmowaniu decyzji biznesowych. W nadchodzących miesiącach czeka ich zaś szereg nowych wyzwań związanych ze zmianami w podatkach i systemie rozliczeń. Największym może być jednak zmiana, którą analizuje w tej chwili Ministerstwo Finansów, czyli profesjonalizacja branży albo ponowne włączenie księgowych do katalogu zawodów regulowanych. Konsultacje w tej sprawie mają potrwać jeszcze do końca września br.

W 2021 roku inflacja przybierała na sile na tyle szybko, że Polacy zaczęli odczuwać jej wpływ na realną siłę nabywczą swoich oszczędności i wynagrodzeń. Z kolei wzrost realnych stóp procentowych, które mają tę inflację łagodzić, przełożył się na wzrost rat złotowych kredytów hipotecznych. Rząd korzysta na inflacji poprzez nominalnie wyższe wpływy do budżetu, jednak nadwyżkę tę „zjedzą” wprowadzone tarcze antyinflacyjne. Osłabią one wzrost cen w najbliższych miesiącach, jednak po ich zakończeniu inflacja może pozostać na poziomie wyższym, niż byłaby ostatecznie bez tarcz.

– Najlepiej wyrzucić cały Polski Ład i usiąść do opracowywania nowej ustawy. Nie ustawy zmieniającej ustawę, która już w tej chwili liczy dwieście kilkadziesiąt stron, ale napisanej od nowa – mówi Artur Mazurkiewicz, prezes Dolnośląskich Pracodawców. Podobnego zdania jest coraz więcej ekspertów, którzy wskazują, że rosnącej z każdym dniem liczby luk i niedociągnięć w Polskim Ładzie nie da się łatać kolejnymi rozporządzeniami bez wywoływania jeszcze większego chaosu podatkowego. Dobrze odzwierciedlają go sondaże, z których wynika, że ok. 1/3 Polaków nie wie nawet, czy wprowadzone rozwiązania w ogóle są dla nich korzystne.

– Z perspektywy procesu implementacji nie widzę na razie kolejnych większych wyzwań. Wydaje mi się, że Ministerstwo Finansów i cały projekt Polskiego Ładu wychodzą na prostą – ocenia główny ekonomista Ministerstwa Finansów Łukasz Czernicki. Jak wskazuje, w poniedziałek rozpoczął się już proces zwracania nadmiarowo pobranych zaliczek na podatek dochodowy, przez co tysiące Polaków otrzymało w styczniu niższe pensje. Resort nie spodziewa się dalszych problemów, chociaż wielu ekspertów jest zdania, że Polski Ład jest pełen nieścisłości.

Niektóre elementy Polskiego Ładu, który właśnie wszedł w życie, mają na celu zwiększenie inwestycji na giełdzie. Rząd przewidział w nim ulgę na IPO, która pomoże firmom, nawet niewielkim, wejść na giełdę. Z drugiej strony proponuje ulgę na inwestycje w giełdowych debiutantów oraz dla firm, które inwestują za pośrednictwem funduszy venture capital. W Polskim Ładzie pojawiły się także ulgi dla przedsiębiorców, którzy planują rozwijać innowacje.

Ze względu na liczne ograniczenia obowiązujące w formule estońskiego CIT-u na to rozwiązanie zdecydowało się dotąd raptem ok. 400 polskich firm. Od 1 stycznia 2022 roku wiele z tych ograniczeń ma zostać poluzowanych w związku ze zmianami wprowadzonymi w Polskim Ładzie. Najważniejsze z nich to m.in. rozszerzenie katalogu podmiotów, które będą mogły skorzystać z fakultatywnego modelu opodatkowania, zniesienie limitu przychodów i wymogu dotyczącego nakładów inwestycyjnych. Resort finansów liczy, że przyczyni się to do skokowego wzrostu popularności estońskiego CIT-u.

W ubiegłym roku Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 54 tys. kontroli, z których 11,5 tys. dotyczyło legalności zatrudnienia. Prawie połowa z nich skończyła się stwierdzeniem nieprawidłowości w tym zakresie. Od przyszłego roku rząd – w ramach Polskiego Ładu – chce walczyć z pracą na czarno i wypłacaniem wynagrodzeń „pod stołem”, więc wzmożone kontrole w tym zakresie zapowiada również PIP. Inspekcja uważniej przyjrzy się też umowom cywilnoprawnym i przypadkom, w których pracownicy zostali zmuszeni przez pracodawcę do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

W ramach Polskiego Ładu rząd chce od przyszłego roku walczyć z zatrudnianiem na czarno i wypłacaniem wynagrodzeń „pod stołem”. Straty budżetu państwa z tego tytułu są liczone w miliardach złotych, a konsekwencje ponoszą głównie pracownicy, którzy często nie mają innego wyjścia, niż godzić się na świadczenie pracy bez umowy. Nowe przepisy, które wejdą w życie od stycznia 2022 roku, dadzą im pewność, że nie będą musieli zapłacić zaległego podatku za wynagrodzenie otrzymywane na czarno. Cała odpowiedzialność za taki proceder zostanie przeniesiona na pracodawców. Rząd przewidział jednak abolicję dla tych, którzy przed upływem tego roku zdecydują się na legalizację faktycznego zatrudnienia.

W latach 2020–2027 sumaryczny wzrost stawki akcyzy na piwo sięgnie aż 54 proc. To więcej niż na przestrzeni ostatnich 20 lat – wskazuje branża piwowarska. Co więcej, tak drastyczna podwyżka następuje w najtrudniejszym dla branży okresie odrabiania strat po pandemii. Eksperci podkreślają, że jej efektem będzie nie tylko osłabienie kondycji branży, która już zmaga się m.in. ze spadkami sprzedaży, produkcji, rosnącą inflacją i cenami surowców. Może też spowodować kontynuację trendu zmiany struktury spożycia alkoholi, bo konsumenci będą częściej sięgać po mocniejsze napoje spirytusowe.