News powiązane z odnawialne źródła energii

W ubiegłym roku odnawialne źródła energii stanowiły już ponad 40 proc. mocy zainstalowanej w krajowym miksie energetycznym i odpowiadały za 27 proc. całkowitej produkcji energii. Tym samym Polska pobiła kolejne rekordy, ale w kontekście rozwoju OZE na rodzimym rynku wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Eksperci i branża wskazują m.in. na konieczność aktualizacji strategicznych dokumentów wyznaczających kierunki polityki energetycznej, szerszego wdrożenia magazynów energii, a przede wszystkim – pilną potrzebę rozwoju systemu przesyłowego i dystrybucyjnego oraz regulacji sprzyjających inwestorom. – Zielona energia potrzebuje przede wszystkim stabilności regulacyjnej i niskiego kosztu kapitału. To kluczowe elementy, które definiują ryzyko i tempo, w jakim możemy budować nowe źródła – mówi Piotr Maciołek, członek zarządu Polenergii.

Pozyskiwanie energii wyłącznie ze źródeł zeroemisyjnych, neutralność klimatyczna w całym łańcuchu dostaw do 2040 roku oraz osiągnięcie zamkniętego obiegu sprzętów elektronicznych przed końcem tej dekady – to najważniejsze cele określone w opublikowanym właśnie czwartym raporcie zrównoważonego rozwoju T-Mobile Polska. Operator zakłada, że już w ciągu kolejnych dwóch lat osiągnie neutralność klimatyczną w zakresie emisji własnych. W nowym raporcie spółka przedstawiła także postępy w realizacji innych niż środowiskowe celów, m.in. różnorodności i inkluzywności oraz walki z wykluczeniem cyfrowym. – Mamy tysiące pracowników i oni wykazują naprawdę ogromne chęci, motywację i zaangażowanie w realizację wszystkich tych celów – mówi Andreas Maierhofer, prezes zarządu T-Mobile Polska.

PGE chce już w 2040 roku, czyli o 10 lat szybciej, niż zakładała poprzednio, dojść do zeroemisyjności – taki jest główny cel przedstawiony w zaktualizowanej strategii rozwoju grupy. Pośredni cel to rezygnacja z węgla do produkcji energii elektrycznej i ciepła w ciągu najbliższych siedmiu lat oraz zastąpienie go technologiami odnawialnymi i elektrycznymi. PGE przeznaczy w tym okresie 125 mld zł na inwestycje m.in. w morskie farmy wiatrowe, magazyny energii i budowę elektrowni jądrowej. Planuje także rozwój instalacji wychwytywania dwutlenku węgla.

Większość Polaków chce przyspieszenia transformacji energetycznej – w badaniu YOTTA przeprowadzonym na zlecenie Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej tylko 1/3 badanych oceniła, że jej tempo jest obecnie wystarczające. Pytani o to, kto powinien finansować tę transformację, Polacy w równym stopniu wskazują zaś środki krajowe – rząd, spółki energetyczne i odbiorców energii – jak i Unię Europejską. Ta ma przelać do Polski na ten cel łącznie ok. 26,6 mld euro, czyli prawie 1/4 wszystkich, unijnych funduszy przeznaczonych na transformację energetyczną w Europie. To może jednak nie wystarczyć, aby zapełnić lukę inwestycyjną w polskiej elektroenergetyce, która według szacunków EY ma sięgnąć nawet 135 mld euro do końca obecnej dekady.

Inwestorzy indywidualni mogą dołączać do crowdfundingowych projektów farm wiatrowych czy fotowoltaicznych, mając w portfelu już od kilkudziesięciu tysięcy złotych wzwyż, a zwroty sięgają na ogół kilkunastu procent w skali roku. W Polsce rozwój takich inwestycji blokują jednak przede wszystkim częste, chaotyczne zmiany prawa. – W momencie, kiedy właściciele instalacji wiatrowych zaczynają zarabiać więcej, to pojawiają się też pomysły, jak im te zyski ograniczyć. Aczkolwiek mimo to nadal jest to bardzo atrakcyjny biznes – mówi Tomasz Wiśniewski, prezes Pracowni Finansowej.

Rekordowe temperatury w całej Europie, susza, pożary w Grecji i Hiszpanii, blackout na Sycylii, ekstremalne, sięgające nawet 50˚C, upały w Chinach i USA – wszystko to odczuwalne już w tej chwili skutki zmian klimatu, których powodem jest działalność człowieka i spalanie paliw kopalnych. Udział OZE, które powinny je jak najszybciej zastąpić, rośnie jednak zbyt wolno, także w Polsce. Rozwój zielonych źródeł blokują m.in. zbyt restrykcyjne regulacje dotyczące energetyki wiatrowej na lądzie i niewystarczające inwestycje w infrastrukturę przesyłową. – W ubiegłym roku urzędy wydały rekordowe 7 tys. odmów przyłączeniowych na 51 GW mocy, czyli ok. 25 proc. tego, co potrzebujemy, żeby przejść w 100 proc. na OZE i uniezależnić się od dostaw węglowodorów z zagranicy – mówi Tomasz Wiśniewski, prezes zarządu Pracowni Finansowej.

Według wyliczeń EY inwestycje w transformację polskiego rynku energetycznego do 2030 roku sięgną nawet 135 mld euro, czyli ok. 600 mld zł. To kilkukrotnie przekracza możliwości inwestycyjne polskich spółek, na których spoczywa ciężar tej transformacji. – Dlatego liczymy na wsparcie sektora energetycznego środkami z funduszy europejskich – podkreśla prezes Rady Zarządzającej PKEE oraz prezes PGE Wojciech Dąbrowski. Według analityków EY unijne środki i tak nie pokryją w 100 proc. luki inwestycyjnej wynikającej z konieczności modernizacji sektora. W najbardziej optymistycznym scenariuszu wciąż będzie ona wynosić co najmniej 8 mld euro.

Jak wskazuje Krzysztof Kobyłka, ekspert WiseEuropa, w Polsce transformacja energetyczna nadal przebiega zbyt wolno, ale rynek pokłada duże nadzieje w przygotowywanej właśnie aktualizacji „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku”. Dziś kluczowe w kontekście polskiej transformacji energetycznej jest sprzyjające prawo, odblokowanie możliwości inwestowania w OZE m.in. poprzez liberalizację tzw. ustawy wiatrakowej, która nadal jest zbyt restrykcyjna, ułatwienia dla inwestycji w długoterminowe kontrakty cPPA, magazyny energii, a przede wszystkim rozwój i modernizacja sieci dystrybucyjnych, żeby dostosować je do rosnącej produkcji energii z odnawialnych źródeł.

W polskiej części Bałtyku rozwijane są obecnie projekty morskich farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 8,4 GW, w tym 5,9 GW z projektów tzw. fazy I oraz 2,5 GW z projektów tzw. fazy II. Tymczasem według analiz zleconych przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej potencjał jest dużo większy i wynosi nawet 33 GW, przy oczekiwanej rocznej produkcji energii na poziomie 130 TWh. – Bałtyk to jest nasze ogromne dobro narodowe, jego potencjał dla rozwoju energetyki wiatrowej jest przeogromny – mówi Alicja Chilińska-Zawadzka, dyrektorka generalna EDF Renewables Polska. Jak podkreśla, rozwój branży offshore nie tylko ma zapewnić tanią i zieloną energię, ale może być też kołem zamachowym polskiej gospodarki i przyczynić się do stworzenia tysięcy wysoko specjalistycznych miejsc pracy.

W związku z inwestycjami w rozwój sieci od stycznia br. opłaty dystrybucyjne dla firm wzrosły aż o kilkadziesiąt procent, co znacząco zawyża ich rachunki za energię. W kolejnych latach spodziewany jest dalszy wzrost opłat przy utrzymującej się niestabilności na rynku energii, dlatego coraz więcej przedsiębiorców już teraz szuka sposobów na zabezpieczenie się przed tymi zmianami. Najprostszym sposobem jest inwestycja we własne odnawialne źródło energii. Stąd też zainteresowanie takimi rozwiązaniami ze strony biznesu jest coraz większe.

Gaz ziemny miał być głównym paliwem przejściowym w zielonej transformacji europejskich gospodarek, również Polski. Wybuch wojny w Ukrainie i konieczność odchodzenia od rosyjskich surowców zmieniły jednak nieco strategię państw UE w tym zakresie. Zgodnie z przedstawioną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska aktualizacją Polityki energetycznej Polski w 2030 roku planowany udział gazu w polskim miksie energetycznym ma sięgnąć niecałych 30 TWh, czyli 15 proc. To znacznie mniej, niż zakładała poprzednia wersja. W tym czasie udział OZE ma wzrosnąć do ok. 50 proc., co oznacza konieczność znaczącego przyspieszenia inwestycji w tym zakresie.

Niemal połowa małych i średnich przedsiębiorców uważa, że ostatnie podwyżki cen energii były dla nich dotkliwe. Niemal tyle samo planuje u siebie wdrożenie rozwiązań z zakresu inteligentnej transformacji energetycznej, licząc, że pomogą im one obniżyć koszty energii – wynika z badań przeprowadzonych przez Fundację Digital Poland i Schneider Electric. Tym, co przedsiębiorców powstrzymuje przed inwestycjami w tzw. Elektryczność 4.0, są koszty początkowe oraz pozorny brak wsparcia ze strony państwa. Eksperci radzą, by finansowania szukać w programach unijnych. Na początku przyszłego roku prawdopodobnie rozpocznie się nabór wniosków w dwóch takich programach.

Zielona transformacja, odnawialne źródła energii i transport niskoemisyjny, innowacje, cyfryzacja, rozwój przedsiębiorczości i niwelowanie nierówności społecznych – to główne obszary, które będą finansowane z nowego programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021–2027. Komisja Europejska zatwierdziła program regionalny 2 grudnia br. To długo wyczekiwana decyzja – zarówno przez samorządy, jak i przedsiębiorców – która kończy proces negocjacyjny i otwiera drogę do ogłaszania naborów. Pierwsze z nich mają ruszyć już w I kwartale 2023 roku.

Faktury za prąd windują koszty polskich przedsiębiorców, którzy wysokie ceny energii elektrycznej i surowców wskazują dziś jako główną barierę w prowadzeniu działalności gospodarczej. W tej trudnej sytuacji rynkowej szukają też różnych sposobów na to, aby utrzymać się na rynku: podnoszą ceny, zmieniają dostawców prądu, inwestują w nowe rozwiązania technologiczne albo własne źródła OZE. To właśnie ten obszar inwestycji powinien być brany pod uwagę jako priorytetowy. Nie tylko ze względu na uniezależnienie się od wahań cenowych, lecz także na redukcję śladu węglowego w biznesie.

Na przełomie 2022 i 2023 roku w LW Bogdanka powstanie pierwsza pilotażowa instalacja do odzysku węgla z hałd kopalnianych. To początek programu rekultywacji pogórniczych terenów, który ma umożliwić pozyskanie rocznie ok. 2 mln t pełnowartościowego węgla. Surowiec będzie mógł być wykorzystywany potem w energetyce zawodowej i ciepłownictwie. Program ma także uwolnić grunty, które Enea, właściciel lubelskiej kopalni, chce przeznaczyć pod inwestycje w OZE. Z hałd można odzyskać nie tylko węgiel, lecz także inne surowce do wykorzystania m.in. w budownictwie. – Projekt ma ogromny potencjał środowiskowy, ekonomiczny i surowcowy. W ten sposób chcemy realizować ideę budowy gospodarki obiegu zamkniętego – dodaje Paweł Majewski, prezes Grupy Enea, do której należy kopalnia. Inicjatywa została zarekomendowana przez zespół ekspertów gospodarczych ministra aktywów państwowych, wicepremiera Jacka Sasina.