Mówi: | Piotr Bujak |
Funkcja: | główny ekonomista |
Firma: | PKO Bank Polski |
W drugiej połowie roku polska gospodarka będzie się rozwijać nieco wolniej. Sprzyjać jej będzie konsumpcja i dobra koniunktura na świecie
W II połowie 2018 roku polska gospodarka nieco zwolni, prognozuje Piotr Bujak, główny ekonomista PKO Banku Polskiego. Siłą napędowa polskiego PKB wciąż będzie popyt zewnętrzny i eksport. Choć niektóre branże mocno odczuwają wzrost kosztów związanych z wynagrodzeniami pracowników, większość firm radzi sobie z rekrutacją, zatrudniając cudzoziemców. Dzięki temu, pomimo jednego z najniższych w Unii Europejskiej poziomów stopy bezrobocia, polskie firmy odnotowują dobre wyniki.
– W II połowie tego roku polska gospodarka będzie rosła w trochę wolniejszym tempie niż w pierwszych sześciu miesiącach tego roku, wzrost gospodarczy zapewne spowolni nieco poniżej 5 proc. – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Piotr Bujak, główny ekonomista PKO Banku Polskiego. – Główne motory napędowe pozostaną te same, tzn. po pierwsze cały czas powinniśmy zobaczyć zdrowy wzrost polskiego eksportu o 5–10 proc., co prawda strefa euro wyhamowała w pierwszych kwartałach tego roku, wzrost tam się znormalizował po nadzwyczaj mocnym wzroście PKB w II połowie 2017 roku, ale nadal popyt zewnętrzny jest dość mocny, więc pierwszą machiną napędową polskiej gospodarki będzie popyt zewnętrzny i solidny wzrost eksportu.
W I i II kwartale 2018 roku polski produkt krajowy brutto urósł odpowiednio o 5,2 proc. i 5,1 proc. To wyraźnie szybciej niż rok wcześniej, nie wspominając o słabym pod tym względem 2016 roku. Jak uzasadnia Narodowy Bank Polski w najnowszym raporcie o inflacji, dynamika ta będzie się powoli obniżać w ślad za słabszym wzrostem gospodarczym u najważniejszych partnerów handlowych Polski, czyli Niemiec i innych krajów strefy euro. Jednak napływ środków z UE i wzrost inwestycji oraz wciąż wysoka konsumpcja sprawią, że polska gospodarka nie odczuje znacznego pogorszenia.
– Drugi silnik to będą inwestycje, one w I połowie tego roku już nieźle się rozpędziły po słabych dwóch latach w 2016–2017 roku – tłumaczy Piotr Bujak. – Średnio w I połowie tego roku inwestycje wzrosły o ponad 6 proc., w II kwartale może być nawet lepiej i to będzie solidny wzrost w przedziale 5–10 proc. i to będzie się wiązać z kilkoma czynnikami. Po pierwsze, rosnące wykorzystanie środków unijnych, po drugie, bardzo wysokie wykorzystanie mocy produkcyjnych w polskich przedsiębiorstwach, jeśli chcą one myśleć o zwiększaniu produkcji, sprzedaży, to muszą zwiększać majątek produkcyjny, muszą inwestować. Dodatkowy element to cały czas niezła sytuacja gospodarcza na świecie. Co prawda mamy pewne spowolnienie u naszych głównych partnerów handlowych w strefie euro, w Niemczech, ale nadal wzrost gospodarczy u naszych głównych partnerów handlowych jest bardzo solidny.
Nakłady inwestycyjne firm w I połowie 2018 roku były wyższe o 10,3 proc. od notowanych w I półroczu 2017 roku. Ostatecznie – według centralnej ścieżki prognoz NBP – w 2018 roku PKB powinien wzrosnąć o 4,6 proc., podobnie jak w roku ubiegłym. Wynagrodzenia wzrosną średnio o 6,9 proc., a w 2019 roku nawet o 7 proc. Jednocześnie dalej będzie spadać bezrobocie, a rosnąć – wydajność pracy i stopa aktywności zawodowej. Wszystkie te czynniki, które powodują, że wskaźnik optymizmu konsumentów jest na rekordowym poziomie, będzie napędzało konsumpcję, a ta – wzrost gospodarczy.
– Wzrost konsumpcji będzie się utrzymywać w granicach 4,5–5 proc. – prognozuje Piotr Bujak. – Brak pracowników jest coraz poważniejszą barierą dla polskich przedsiębiorstw. W różnych badaniach ankietowych to jest w tej chwili najczęściej wskazywana bariera dalszego rozwoju i trzeba się liczyć z tym, że w kolejnych latach polska gospodarka właśnie z tego powodu, z powodu braku wykwalifikowanych pracowników, będzie wyhamowywać, ale warto też mieć świadomość, że w Polsce te problemy są mniejsze niż w niektórych krajach naszego regionu. Zawdzięczamy to bardzo dużemu napływowi, większemu niż do innych krajów, pracowników zza granicy i to jest na razie podstawowy sposób, w jaki polskie przedsiębiorstwa radzą sobie z brakiem pracowników.
Tylko w pierwszej połowie 2018 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydało niemal 150 tysięcy zezwoleń na pracę. Oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemców polscy pracodawcy złożyli ponad 750 tys. Najwięcej zatrudnianych jest oczywiście Ukraińców, ale ich liczba w strukturze zatrudnianych cudzoziemców spada (w 2017 roku było to 94 proc., o 2 pkt proc. mniej niż rok wcześniej). Rośnie za to udział pozostałych nacji uprawnionych do podjęcia w Polsce pracy na podstawie oświadczenia, czyli Białorusinów, Gruzinów, Rosjan, Ormian i Mołdawian.
– To, co powinno przeciwdziałać problemom z dostępnością pracowników, to również wzrost aktywności zawodowej Polaków. W ostatnich latach widzimy, że Polacy wracają na rynek pracy, ci którzy przez lata byli nieaktywni, zachęca ich zapewne wzrost wynagrodzeń solidny o ponad 5 proc. i to też jest czynnik który powinien powodować, że pracodawcom uda się nadal zwiększać zatrudnienie – informuje główny ekonomista PKO Banku Polskiego. – Kolejny element, na który można liczyć, który zapewne przynajmniej część przedsiębiorstw będzie wykorzystywać, to automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych, czyli po prostu zastępowanie ludzi, których brakuje maszynami, automatami, robotami.
W I połowie roku przedsiębiorstwa niefinansowe zwiększyły przychody o 6,5 proc., ale koszty wzrosły o 7,2 proc. (dane GUS). Wskaźnik poziomu kosztów wzrósł z 94,3 proc. do 94,9 proc. Jednak niemal trzy na cztery firmy odnotowały zysk netto i był to współczynnik wyższy niż rok wcześniej. W przetwórstwie przemysłowym sięgnął on 78,5 proc. Jednak wynik finansowy netto był średnio o 6,7 proc. niższy niż rok wcześniej.
– Patrząc na wyniki finansowe ogółu polskich przedsiębiorstw, to w ostatnich latach były bardzo dobre, poprawiały się do rekordowo wysokich poziomów jeśli chodzi o zysk, marże również ulegały zwiększeniu, więc nie było widać efektu rosnących kosztów pracy czy kosztów materiałów, przynajmniej w skali całej gospodarki, bo w niektórych sektorach, takich jak budownictwo, ten negatywny efekt wzrostu kosztów był widoczny i początek tego roku pokazał utrzymanie tej relatywnie dobrej sytuacji – zapewnia Piotr Bujak. – Polskie firmy ponoszą wyższe koszty pracy, ale jednocześnie mocno rośnie wydajność pracowników i jak na razie wyniki finansowe nie ucierpiały mocno na skutek wzrostu kosztów pracy i kosztów materiałów, przy czym nie dotyczy to w równym stopniu wszystkich sektorów gospodarki, są takie, jak w szczególności budownictwo, które z tą presją kosztową radzą sobie relatywnie słabo.
Czytaj także
- 2024-05-15: Polskie aglomeracje stają się coraz bardziej cyfrowe. Skokowo wzrasta zużycie danych w sieci
- 2024-05-13: Europejski Bank Inwestycyjny stawia na projekty niskoemisyjnej energetyki i bezpieczeństwa. Finansowanie dla Polski to 5 mld euro rocznie
- 2024-05-10: Tylko co czwarta firma planuje inwestycje zagraniczne. Ich zapał osłabia niestabilna sytuacja geopolityczna
- 2024-05-09: Od kopalni węgla do kopalni pomysłów. Katowice i metropolia chcą być liderami innowacji
- 2024-05-09: Rząd chce negocjować z Komisją Europejską wydłużenie terminu KPO. Czas na wydatkowanie większości środków upływa w 2026 roku
- 2024-04-30: Bilans integracji z UE jednoznacznie na plus. Polska jest czempionem w wykorzystywaniu funduszy unijnych
- 2024-04-30: Wzrost inwestycji prywatnych przesądzi o rozwoju polskiej gospodarki w najbliższych latach. Sektorami przyszłości są nowe technologie i zielona energetyka
- 2024-05-13: Francuskie firmy z potężnym wkładem w polską gospodarkę. Reinwestują tu połowę wypracowywanych zysków i zatrudniają prawie 230 tys. osób
- 2024-05-09: Blisko co piąta firma zamierza ograniczać zatrudnienie. W dużej mierze to wynik niepewności gospodarczej i rosnących kosztów pracowniczych
- 2024-04-22: Temperatury w Europie rosną dwukrotnie szybciej niż globalnie. Za tym idą rekordowe zjawiska klimatyczne
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Infrastruktura
Szybki rozwój 5G w Orange Polska. Do końca roku operator uruchomi 3 tys. stacji dających dostęp do nowej technologii
– W całym kraju jest już 1,5 tys. stacji 5G obsługujących pasmo C, ale cały czas pracujemy nad zwiększeniem zasięgu i włączamy kolejne. Do końca roku klienci Orange Polska będą korzystać łącznie z 3 tys. stacji, które włączamy zarówno w dużych aglomeracjach, jak i w mniejszych miejscowościach – zapowiada Jolanta Dudek, wiceprezes Orange Polska ds. rynku konsumenckiego. Jak podkreśla, ta technologia, która na dobre ruszyła w Polsce z początkiem tego roku, jest dla konsumentów rewolucją w korzystaniu z mobilnego internetu. Wraz z jej upowszechnianiem Polacy kupują też coraz więcej telefonów obsługujących sieć 5G – łącznie w ich rękach jest już 3,25 mln takich smartfonów, a dostępność takiego sprzętu poprawiają coraz bardziej przystępne ceny.
Finanse
Trwają prace nad reformą finansowania samorządów. Mają zyskać większą autonomię i niezależność budżetu od zmian w podatkach
Ministerstwo Finansów przedstawiło założenia reformy finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Resort przekonuje, że po jej wprowadzeniu dochody samorządów będą wyższe i niezależne od decyzji podatkowych podejmowanych na szczeblu centralnym. Dochody JST mają być określane poprzez wskazanie procentowego udziału danej jednostki w dochodach podatkowych na jej terenie, nie tylko w przypadku PIT-u i CIT-u, ale też podatku zryczałtowanego. Ministerstwa do końca maja mają też dokonać przeglądu zadań zlecanych samorządom, co będzie służyć ich wystandaryzowaniu.
Transport
Nadchodzi kumulacja inwestycji finansowanych ze środków UE. Wykonawcy muszą się przygotować na problemy z dostępnością kadr i zasobów
W związku z odblokowaniem środków unijnych firmy – zwłaszcza z sektora budowlanego – spodziewają się w tym roku boomu w inwestycjach infrastrukturalnych. Barierą dla ich realizacji może się jednak okazać dostępność rąk do pracy. Przedsiębiorcy obawiają się też, że kumulacja inwestycji w krótkim czasie może pociągnąć za sobą wzrost popytu nie tylko na kadry, ale i materiały czy specjalistyczne usługi podwykonawcze, co z kolei może się przełożyć na wzrost cen. – Od strony formalnej jesteśmy przygotowani do poradzenia sobie z tą kumulacją. Jest możliwość punktowych zmian w prawie zamówień publicznych i tego nie wykluczam – mówi Hubert Nowak, prezes Urzędu Zamówień Publicznych.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.