Wszystkie newsy

Zaledwie nieco ponad jedna trzecia Polaków widzi w wodorze nośnik energii – wynika z badania przeprowadzonego przez Sieć Badawczą Łukasiewicz. Co ciekawe, to starsza część społeczeństwa jest bardziej świadoma możliwości, jakie w energetyce i transporcie stwarza ten pierwiastek. Wiedza większości przepytywanych osób kończyła się jednak na układzie okresowym pierwiastków i fakcie, że wodór z tlenem tworzy wybuchową mieszankę. W zestawieniu z tym, że po ulicach jeździ coraz więcej autobusów wodorowych, a o wodorze coraz częściej mówi się jako o paliwie przyszłości, widać ogromną potrzebę edukacji w tym zakresie.

Rozwój cyberprzestępczości postępuje w kierunku budowania powiązań o charakterze mafijnym i wykorzystywania zaawansowanych technologicznie rozwiązań, po jakie sięgają służby specjalne. Coraz częściej służy do tego także sztuczna inteligencja, która przyniosła ze sobą szereg nowych zagrożeń. Choć w ślad za technologicznym zaawansowaniem cyberprzestępców rozwijają się też narzędzia zapobiegające atakom, to wciąż najsłabszym ogniwem jest człowiek. Atrakcyjnym celem ataków dla hakerów są jednostki publiczne, infrastruktura krytyczna i samorządy, również te małe, którym brakuje zasobów finansowych i kadrowych, by zapewnić wystarczającą ochronę.

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Spółki z różnych segmentów rynku kolejowego z niecierpliwością czekają, aż na rynek trafią wreszcie pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy. Czas na wydatkowanie części tych środków upływa jednak już w 2026 roku. Tymczasem poturbowana przez ostatnie trzy lata branża może mieć problem, żeby poradzić sobie z kumulacją nowych zamówień i zrealizować wszystkie inwestycje naraz i w założonym terminie. – Jesteśmy już trzy lata spóźnieni – na to, na co inne kraje UE miały w sumie sześć lat, nam pozostają tylko trzy. A to są czasochłonne procedury, tego nie da się zrobić w rok czy półtora – mówi Sławomir Cyza, prezes zarządu Alstom Polska.

Napęd wodorowy jest najpoważniej rozważaną opcją do osiągnięcia zeroemisyjności transportu kolejowego. Wyzwanie wiąże się z zapewnieniem ekologicznego taboru na liniach obsługiwanych przez maszyny spalinowe. W Polsce to więcej niż jedna trzecia tras kolejowych. Eksperci przewidują, że będzie musiało minąć jeszcze kilka lat, nim takie pociągi pojawią się w naszym kraju. Kierunek zmian wydaje się być jednak nieunikniony, zwłaszcza że kolejne kraje stawiają na taki napęd i testują lub inwestują w lokomotywy wodorowe. Również analitycy rynkowi przewidują, że zainteresowanie takimi pojazdami będzie dynamicznie rosło. W latach 2025–2035 nastąpi około dziesięciokrotny wzrost wartości ich rynku.

– Jesteśmy na poziomach 80–90 proc. wykonania planu Cyfrowej Dekady – ocenia Jacek Oko, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, i przyznaje, że Polska ma pewne opóźnienia m.in. w przestrzeni mobilnej. Unijny program „Droga ku cyfrowej dekadzie” ma wyznaczać kierunek transformacji cyfrowej Europy realizowany poprzez osiąganie konkretnych celów i założeń na 2030 rok.

Firmy z branży budownictwa kolejowego są w finansowym dołku po dwuletnim okresie niemal całkowitego braku nowych kontraktów. – Ten rok będzie na pewno lepszy niż lata 2022–2023. Liczymy na to, że odblokowanie pieniędzy unijnych, zatwierdzenie wszystkich tych programów oraz uzgodnienie Krajowego Programu Kolejowego pozwoli na szybkie podpisywanie nowych kontraktów przez Polskie Linie Kolejowe, na które rynek bardzo czeka – mówi Maciej Gładyga z Izby Gospodarczej Transportu Lądowego. Jak podkreśla, obok nowych zamówień branża bardzo potrzebuje też stabilnych, elastycznych mechanizmów finansowania, które uniezależnią ją od unijnych środków, ponieważ w tej chwili firmy realizujące inwestycje infrastrukturalne na kolei funkcjonują od jednej perspektywy finansowej UE do kolejnej.

Według Instytutu Badań Strukturalnych w Polsce ubóstwo energetyczne dotyka ok. 1,5 mln gospodarstw domowych. Statystyki pokazują, że jest to również kobiecy problem – prawie co czwarte z tych gospodarstw jest prowadzone przez samotnie mieszkającą kobietę lub samotną matkę. Eksperci wskazują, że rozwiązanie tego problemu wymaga nie tylko wsparcia finansowego, np. w termomodernizacji budynków, ale również promowania różnych form energetyki obywatelskiej i inwestowania w nie, jak np. klastry energii czy spółdzielnie energetyczne. Ich zaletą są m.in. niższe rachunki za prąd, większe bezpieczeństwo energetyczne, ale i wzmacnianie lokalnych więzi.

Spory zasięg nowoczesnych aut elektrycznych, niskie koszty ładowania nawet na najdroższych stacjach i poprawiający się dostęp do ładowarek sprawiają, że pojazdy zeroemisyjne coraz lepiej sprawdzają się nie tylko w ruchu miejskim, ale i autostradowym. Sa kierowcy, którzy rocznie takimi samochodami pokonują nawet 100 tys. km. Tym, czego wciąż jest za mało, są z pewnością punkty ładowania. Zwłaszcza w miastach coraz trudniej znaleźć wolną ładowarkę, do której będzie można podpiąć auto na noc. Na już istniejących stacjach, głównie przy trasach, potrzeba natomiast większej liczby ładowarek, zwłaszcza że już teraz czasem trzeba czekać w kolejce, a w najbliższych latach aut elektrycznych będzie coraz szybciej przybywać.

W spółkach kolejowych od tygodni trwają strajki maszynistów, którzy domagają się przede wszystkim wyższych płac, ale wśród postulatów związkowców są też inne. – Bardzo mocno doskwierają nam też kwestie bezpieczeństwa ruchu kolejowego, nacisków na zwiększenie czasu pracy, pracę w nadgodzinach, duże obciążenia tego środowiska – wymienia Leszek Miętek, prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce. Jak wskazuje, od lat mówi się o tym, że przewoźnicy kolejowi borykają się z problemem niedoboru maszynistów, ale w tej chwili problemem jest raczej nieefektywne zagospodarowanie ich czasu pracy. – Średnio 40 proc. czasu maszyniści poświęcają na to, do czego zostali przeszkoleni – zauważa ekspert.

Algorytmy samochodów autonomicznych będą się mogły nauczyć polskich dróg, zanim się na nich pojawią. Pomoże w tym baza ponad 800 scenariuszy dotyczących rzeczywistych sytuacji w ruchu ulicznym w Polsce w różnych warunkach. Tworzą ją wspólnie Instytut Transportu Samochodowego i Politechnika Warszawska, a efekty projektu spodziewane są w 2025 roku. Udostępnienie tej bazy w otwartych źródłach ma zachęcić producentów do testowania pojazdów autonomicznych w Polsce. Ułatwienia dla prac badawczych w tym zakresie są również celem nowych przepisów, nad którymi pracuje resort infrastruktury, a które mają zostać przyjęte w I kwartale 2025 roku.

Największy w Polsce i trzeci pod względem wielkości w Europie system wypożyczalni rowerów publicznych od 25 lutego br. jest już dostępny dla mieszkańców ośmiu miast wchodzących w skład Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Tym, co odróżnia Metrorower od innych tego typu systemów, jest jego integracja z transportem publicznym. Jako element Transportu GZM Metrorower pojawił się w już w taryfie, co jest jak na razie jedynym takim rozwiązaniem w Polsce – mówi Tomasz Wojtkiewicz z Nextbike Polska. Rowery w systemach sharingowych cieszą się rosnącą popularnością i mogą stanowić odpowiedź na bolączki transportowe wielu polskich miast.

Autonomizacja transportu to jeden z kluczowych megatrendów, które w ostatnich latach kształtują ten sektor. W sprzedaży są dostępne na razie auta o drugim poziomie autonomii, wyposażone w zaawansowane systemy wspomagania kierowcy, ale prace nad pojazdami w pełni autonomicznymi szybko postępują, a duże środki w ich rozwój inwestują najwięksi gracze: zarówno firmy motoryzacyjne, jak i producenci oprogramowania. Eksperci oceniają, że pojawienie się pojazdów autonomicznych na drogach jest już kwestią kilku lat, a rozwój tej technologii zrewolucjonizuje wiele branż i może stanowić panaceum na bolączki branży transportowej i wyzwania związane ze współczesną mobilnością.

Światowy rynek paliw w ostatnich trzech latach znalazł się pod ogromną presją nieprzewidywalnych czynników, przede wszystkim pandemii i wojny w Ukrainie, której destabilizujący wpływ na ceny i łańcuchy dostaw wciąż jest odczuwalny. Ważnym czynnikiem oddziałującym na rynek paliw jest też polityka klimatyczna UE, nastawiona na zieloną transformację i odwrót od paliw kopalnych. To powoduje, że spółki paliwowe już zaczęły szukać alternatywnych gałęzi działalności. – W ciągu najbliższych 25 lat na stacjach paliw nadal będzie można znaleźć benzynę i olej napędowy, choć będą tam dostępne również ładowarki do pojazdów elektrycznych i opcje zasilania pojazdów wodorowych. Natomiast odchodzenie spółek paliwowych od paliw kopalnych rozpocznie się w dłuższej perspektywie, być może po 2050 roku – ocenia Péter Ratatics, wiceprezes MOL Group.

– Jesteśmy na etapie mediacji, ale one nie zmierzają do rozwiązania sporu na tle płacowym. Jesteśmy też po strajku ostrzegawczym, który zarząd potraktował chyba jednak niezbyt poważnie – mówi Leszek Miętek, prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce. To jedna z organizacji związkowych, które od połowy grudnia ub.r. pozostają w sporze zbiorowym z pracodawcą, PKP Cargo, domagając się podwyżek. Obecnie prowadzą w spółce referendum, które potrwa do 19 lutego br. i może się zakończyć strajkiem generalnym. Jak podkreśla ekspert, z początkiem marca podobny scenariusz może się też wydarzyć w województwie warmińsko-mazurskim w spółce Polregio.