Wszystkie newsy

Naukowcy z Politechniki Warszawskiej pracują nad stworzeniem reaktora fotokatalitycznego, który posłuży do wytwarzania ekologicznego wodoru z biomasy i energii słonecznej. Gotowe są już poszczególne elementy technologii, teraz trwają prace nad ich integracją i testami w warunkach zbliżonych do operacyjnych. Rozwiązaniem mogą być potencjalnie zainteresowane światowe koncerny energetyczne ze Stanów Zjednoczonych i Ameryki Południowej.

Szwedzcy studenci są pozytywnie nastawieni do wykorzystywania w edukacji narzędzi sztucznej inteligencji – wynika z badań przeprowadzonych przez Chalmers University of Technology. Prawie wszyscy wiedzą, czym jest ChatGPT, przy znacznie mniejszej znajomości innych chatbotów, a co trzeci korzysta z niego regularnie. Ponad połowa studentów nie wie jednak, czy ich uczelnie regulują obszar wykorzystywania SI w nauce. Nie popierają zakazu używania chatbotów, ale jednocześnie 62 proc. z nich uważa, że wykorzystanie ich podczas egzaminów jest oszustwem.

Naukowcy z Chin doszli do wniosku, że osoby, które rozmawiają przez telefon komórkowy przez co najmniej 30 min tygodniowo, są o 12 proc. bardziej narażone na nadciśnienie tętnicze niż te, które rozmawiają krócej. Najbardziej narażeni są ci, u których dodatkowo występuje obciążenie genetyczne. Jeśli wyniki tych badań się potwierdzą, odkrycie może mieć znaczenie w profilaktyce chorób naczyniowych.

Sektor transportu mierzy się z kryzysem, na który złożyły się m.in. szok energetyczny po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, coraz ambitniejsza polityka klimatyczna UE i niedobór finansowania. Duże wsparcie mógłby stanowić dla niego Krajowy Plan Odbudowy, w którym na rozwój zielonego, nowoczesnego transportu przewidziano ponad 7,5 mld zł. Tymczasem środki wciąż nie zostały uruchomione, a czas na wydatkowanie ich mija w 2026 roku. Stawia to pod znakiem zapytania możliwość zrealizowania inwestycji transportowych przewidzianych w KPO – zwłaszcza projektów infrastrukturalnych i kolejowych.

Seniorzy w Polsce stanowią z roku na rok coraz większą część społeczeństwa. Rokrocznie pogłębiają się także ich problemy – finansowe i zdrowotne. Sytuacji nie poprawiają długie kolejki do zakładów opiekuńczo-leczniczych czy placówek opieki zdrowotnej. – Zbyt długo czekamy na wizytę u specjalisty, na skierowanie do ZOL-u i DPS-u. Musimy te kolejki skracać, powodować, żeby nie musieć w tej kolejce być: dbać o zdrowie, sprawność, korzystać z form aktywizacji, które mamy już dostępne, tworzyć nowe – mówi Łukasz Salwarowski, prezes Stowarzyszenia MANKO – Głos Seniora.

Serwis streamingowy SkyShowtime zadebiutował w Polsce w lutym i – jak informuje CEO Monty Sarhan – już może się pochwalić szybko rosnącą liczbą subskrybentów, a w planach ma intensywne plany podboju tutejszego rynku. Mają się do tego przyczynić nie tylko premiery i najlepsze hollywoodzkie tytuły, ale i lokalne produkcje, takie jak polski serial „Warszawianka”, który zadebiutował w serwisie 19 czerwca. Produkcja jest jedną z pierwszych, które pojawią się na platformie jako SkyShowtime Originals. – Premiera „Warszawianki” to dopiero początek, mamy plany na kolejne wartościowe produkcje oryginalne – zapowiada Monty Sarhan.

Wielonożne roboty, inspirowane mechaniką ruchu stonogi, mogą się przemieszczać w trudnym terenie bez konieczności zbierania danych z jakichkolwiek czujników lub technologii sterowania. Zespół naukowców z Georgia Institute of Technology, który opracował takie urządzenie, podkreśla, że może ono posłużyć zarówno jako mikrorobot do dostarczania leków do chorych narządów, jak i łazik do eksploracji Marsa. Ważną cechą zwiększającą zakres możliwości wykorzystywania robota jest też jego modułowość – można do niego w łatwy sposób dołączać kolejne pary nóg.

Polski eksport w dalszym ciągu przeważa nad importem. W okresie styczeń – kwiecień br. dodatnie saldo wyniosło ponad 19 mld zł. Kwiecień był czwartym miesiącem z rzędu dodatniego bilansu płatniczego po 18 miesiącach ujemnego salda. Siłą zadziwiał zwłaszcza eksport. Zdaniem głównego ekonomisty Krajowej Izby Gospodarczej takiego tempa nie da się utrzymać w nadchodzących miesiącach. Podobne są prognozy NBP, który wskazuje na słabnięcie gospodarek najważniejszych partnerów handlowych Polski.

Ubiegły rok spowodował wzrost fali uchodźców do rekordowych poziomów – alarmują eksperci z okazji przypadającego 20 czerwca Światowego Dnia Uchodźcy. Tym razem zjawisko to dotyczyło również Polski – wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie pod koniec lutego 2022 roku sprawił, że obywatele tego państwa, głównie kobiety i dzieci, uciekali do najbliższego bezpiecznego kraju, przede wszystkim za polską granicę. Ubiegły rok uzmysłowił więc Polakom, jakim wyzwaniem humanitarnym, logistycznym i finansowym jest napływ uchodźców poszukujących bezpieczeństwa poza granicami własnego kraju. Obecnie ukraińskich uchodźców jest w Polsce około miliona. Jednak globalnie skala zjawiska jest wielokrotnie większa – na świecie już 110 mln osób to uchodźcy.

Wypalenie zawodowe, depresja, zaburzenia psychiczne, dolegliwości bólowe i choroby psychosomatyczne – do tego może prowadzić długotrwały brak urlopu i efektywnego wypoczynku. Badania pokazują tymczasem, że Polacy nawet na wakacjach nie rozstają się ze służbowym smartfonem czy laptopem, sprawdzając maile i odbierając telefony z pracy. – Problem odcięcia się od pracy podczas urlopu wynika z tego, że, po pierwsze, mamy natłok myśli, a po drugie – dużo stresu i poczucia odpowiedzialności, kontroli – mówi Kinga Rucka, psycholożka i wykładowczyni Uniwersytetu WSB Merito Łódź. Jak wskazuje, do letniego urlopu można się jednak zawczasu odpowiednio przygotować, aby móc efektywnie odpocząć.

Zaburzenia płodności to problem globalny, który dotyka coraz więcej osób na całym świecie. Liczba zmagających się z tym zjawiskiem par w ciągu 20 lat wzrosła o prawie 1/5. Wielu naukowców badających temat podkreśla, że przyczyna zaburzeń płodności leży mniej więcej po równo po stronie kobiet i mężczyzn, choć o jej powodach wśród panów wciąż mało wiadomo. Naukowcy z Uniwersytetu w Katanii badają, czy bezpłodność może być związana z otyłością w okresie młodości. – Ciekawym wnioskiem było to, że taka zależność rzeczywiście występuje – mówi członkini zespołu badawczego Rossella Cannarella.

Według Euroconsultu globalny rynek usług opartych na zobrazowaniu satelitarnym w 2028 roku ma być wart już 12,1 mld dol. Ogromna w tym zasługa zainicjowanego dokładnie 25 lat temu Programu Copernicus, który jest w tej chwili największym dostawcą otwartych danych satelitarnych na świecie. Korzystają z nich m.in. naukowcy, instytucje różnego szczebla, użytkownicy komercyjni i prywatni, a przede wszystkim firmy. – Polskie firmy dobrze radzą sobie na europejskim rynku przetwarzania i użytkowania danych z obserwacji satelitarnych. Staje się to nawet polską specjalizacją – mówi prezes CloudFerro Maciej Krzyżanowski. Jak wskazuje, dane satelitarne stymulują biznes do tworzenia innowacji i mają wręcz nieograniczony wachlarz zastosowań.

63 proc. Polek sprzeciwia się nowym przepisom antyaborcyjnym, a zdaniem 71 proc. przełożą się one na spadek liczby urodzeń – wynika z badania przeprowadzonego przez IRCenter dla agencji informacyjnej Newseria. Pokazuje ono również, że spada zaufanie Polek do lekarzy, a kobiety przestały już wierzyć, że marsze i protesty mogą cokolwiek zmienić na ich korzyść. Wszystko to – w połączeniu z obawami o sytuację matek na rynku pracy – już przekłada się na coraz niższą liczbę urodzeń. – To zaostrzone prawo aborcyjne będzie mieć daleko idące efekty za 10, 20 czy 30 lat. Będziemy społeczeństwem, w którym 30 proc. będą stanowić ludzie samotni – przestrzega socjolożka Dorota Peretiatkowicz.

Ubiegłoroczne lato w Europie było najgorętsze od lat. Według naukowców ze Szwajcarii w tym czasie zbrązowiało 37 proc. regionów leśnych strefy umiarkowanej i śródziemnomorskiej. To o tyle niepokojące, że zwykle zjawisko to zachodzi jesienią, a nie latem, więc może to być oznaka zamierania lasów. Badacze wskazują, że ubiegłoroczna skala tego zjawiska była największa w ciągu ostatnich dwóch dekad, i podkreślają, że wpływ na to miały zdarzenia pogodowe nie tylko z 2022 roku, ale nawet z trzyletniej historii meteorologicznej. Zjawisko brązowienia lasów jest odwracalne, o ile kolejny sezon będzie bardziej deszczowy. Można mu też zapobiegać, prowadząc odpowiednią gospodarkę leśną.

Kanadyjscy naukowcy opracowali innowacyjny materiał, który jako pierwszy może reagować jednocześnie na dwa różne bodźce: temperaturę i napięcie elektryczne. Niedroga w produkcji tkanina, wykonana z nanokompozytowych włókien polimerowych, może zmieniać kolor i kształt pod wpływem tych bodźców. Toruje to drogę do szerokiego spektrum zastosowań: od ubrań termicznych, przez gry VR, medycynę, aż po przemysł motoryzacyjny i kosmiczny.